Türkiye’de 80 binden fazla elektrikli araç sahibinin ve elektrikli otomobil almak isteyen kişilerin en çok araştırma yaptığı konuların zirvesinde ikinci eldeki değer kaybı oluyor. Avrupa’da bu alanda yapılan son incelemeler olan İngiliz Auto Trader’in araştrırmalrı ışığında, 2023 yılında elektrikli otomobiller ikinci elde yüzde 23 değer yitirdi.
4-5 yaşını tamamlamış elektrikli otomobillerde değer kayıpları yüzde 50’lere kadar çıktı. Aynı zamanda, Türkiye’deki elektrikli araçlarda da değer kaybı oldu fakat bu değer kaybı Avrupa kadar etkilenmedi. Hürriyet'in haberine göre, Türkiye’de ilk kez elektrikli otomobillerin değer kayıplarıyla ilgili fikir sahibi olunacak bir veri hazırladı.
TESLA’DA YÜZDE 11
Otomotiv veri şirketi Cardata’nın incelediği analizlere göre, Türkiye’deki elektrikli otomobiller, 2023 yılında ikinci elde bir önceki yıla göre ortalama yüzde 4.14 değer yitirdi. 4-5 yaşını tamamlamış elektrikli otomobillerin sadece son 12 ayda yaşadığı kayıp ise yüzde 13’leri olarak ölçüldü.
Elektrikli otomobillerin son bir yıllık değer kayıplarını içeren çalışmaya göre, 2020 model Jaguar I-Pace’in ikinci el değeri geçen yılın başında 2 milyon 550 bin TL civarındayken Ocak 2024 itibarıyla yüzde 13.1 kayıpla 2 milyon 220 bin TL civarına düştü. Tesla Model Y’nin ikinci el değeri son 12 ayda yüzde 11.5 düşüşle 2 milyon 500 bin TL seviyelerinden 2 milyon 215 bin TL seviyelerine gerilerken, Renault Zoe’nin bir yılda yaşadığı kayıp yüzde 8.6 oldu.
HEMEN HEMEN BÜTÜN ARAÇLARDA KAYIP
Türkiye’deki elektrikli otomobil piyasası Avrupa kadar geniş değil ve yüksek satın alma ücretlerinden dolayı ikinci el değer kayıpları şu an için büyük gözükmüyor. Ancak sonuçlara göre elektrikli otomobillerin ikinci el değer kayıplarıyla ilgili tahminler sunuyor.
Bu otomobillerin değer kaybındaki en büyük sebep ise hızla gelişmekte olan batarya teknolojileri ve maliyetlerin giderek düşmesi. Çalışmaya eklenen 48 elektrikli otomobilin, Ocak 2023’teki ortalama değerleri 3 milyon 77 bin 200 TL iken, Ocak 2024’te yaklaşık 2 milyon 970 bin 433 TL’ye kadar düşüyor. Bu da son 12 ayda elektrikli otomobillerin ortalama değerinde 107 bin TL’ye yakın bir düşüş olduğunu belli ediyor.
MENZİLLER HER YIL YÜKSELİYOR
Elektrikli otomobillerin içten yanmalı modellere göre daha hızlı değer yitirmesinden kaynaklı 5 ana madde yer alıyor. Bunlardan en önemlisi her sene değişen batarya sistemleri ve inen maliyetler. Örneğin, aynı elektrikli otomobilin menzili 2023 yılında 350 km ile sınırlıyken 2024 yılında 500 km’ye yükseliyor. Cardata CEO’su Hüsamettin Yalçın, bu nedenleri şu şekilde sıraladı:
"1- Teknolojik gelişmeler: Yeni modeller daha iyi batarya ömrüne, daha kısa şarj sürelerine, daha uzun menzile ve gelişmiş sürüş yardım sistemlerine sahip olabilmektedir. Bu durum, eski modellerin görece daha az tercih edilmesine ve dolayısıyla değerlerinin daha hızlı düşmesine neden olabilir.
2- Pazar dinamikleri: Elektrikli araç piyasasındaki arz ve talep de değer kaybını etkileyebilir. Örneğin, elektrikli araçlara olan talebin artması yeni araç fiyatlarını yükseltebilirken, ikinci el piyasasındaki arzın artması ikinci el araç fiyatlarını düşürebilir.
3- Hükümet politikaları ve teşvikler: Birçok ülke, elektrikli araçları teşvik etmek için vergi indirimleri, altyapı yatırımları ve doğrudan sübvansiyonlar gibi politikalar uygulamaktadır. Bu teşvikler zamanla değişebilir ve ikinci el elektrikli araç piyasasını etkileyebilir. Örneğin, yeni araç alımlarına yönelik teşviklerin artırılması, ikinci el araçların değerinin düşmesine neden olabilir.
4- Tüketici algısı ve kabulü: Tüketicilerin elektrikli araçlara olan ilgisinin artması, bu araçların değerini olumlu yönde etkileyebilir, ancak bu ilgi beklenenden daha yavaş artarsa, ikinci el piyasasındaki değerler üzerinde baskı oluşturabilir.
5- Altyapı ve şarj istasyonlarının erişilebilirliği: Elektrikli araçların yaygınlaşmasında önemli bir faktör olan şarj altyapısının gelişimi de değer kaybını etkileyebilir. Yeterli şarj istasyonunun olmaması, özellikle uzun mesafelerde seyahat eden sürücüler için bir engel teşkil edebilir ve bu durum ikinci el elektrikli araçların değerini olumsuz etkileyebilir." şeklinde değerlendirdi.