Sosyal güvenlik kapsamında yeni hazırlıklar bulunduran beş maddelik kanun teklifi Meclis’e gönderildi. Teklifin yasalaşması ile özellikle işverene sağlanan asgari ücret yardımı ve çalışanların faydalandığı kısa çalışma ödeneğinin şartlarında değişiklik söz konusu.
İşverene ödenen asgari ücret yardımı hakkında; Yeni açıklanan asgari ücretle beraber işverene sağlanan destek de yükseldi. İşverenlere, 2023’ün Ocak-Haziran döneminde günlük 13.33 lira, aylık 399.90 lira olarak verilen asgari ücret desteği, geçen yılın temmuz-aralık döneminde günlük 16.66 lira, aylık 499.80 liraya yükselmişti.
Meclis’e sunulan kanun teklifi ile 2024’te işverene ödenecek asgari ücret desteği günlük 23.33 liraya, aylık da 700 liraya çıkarılacak. Bu anlamda asgari ücret desteği 2024 için yüzde 40 yükseltilmiş oldu.
ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ
Peki, yardımdan kimler faydalanabilir? Asgari ücret desteği sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi alan, yani uzun vadeli sigorta kollarına bağlı çalışanlara sağlanacak. Destekten özel sektör işverenleri faydalanacak.
Prime esas günlük kazancı 671 TL ve altına düşen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek koşuluyla 2024 yılında günlük 23.33 TL ile çarpılması sonucu bulunacak tutar, asgari ücret desteği olarak işverene sağlanacak.
Bu rakam; toplu iş sözleşmesi sağlanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 1.341 TL, linyit ve taşkömürü ortaya çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için ise 1.789 TL olarak sağlanacak.
2024 yılı içinde ilk kez asgari ücret desteği sağlanacak işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının, 2024 yılı ocak ilâ aralık dönemi için günlük 23.33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, işverenlerin SGK’ya yatıracakları sigorta primlerinden mahsup edilecek.
KİMLER DESTEKTEN FAYDALANACAK?
Hürriyet'in haberine göre; Asgari ücret yardımından faydalanabilmek için 2023’ün ocak-aralık döneminde iletien sigortalı sayısının altına düşülmemesi şartı bulunuyor. Yani, geçen yıl boyunca işyerinde bin kişi çalışıyorsa ve bu yılın ilk yarısında aynı işletmede çalışan sayısı 900’e inmeşse o işletme asgari ücret yardımı alamayacak.
Emekli olarak çalışanlar asgari ücret desteğinden yararlanamayacak. Mesela, geçen yıla kadar asgari ücret desteği sağlanan çalışan bu yılın sonunda EYT kapsamında emekli olmuşsa, işverene söz konusu çalışan için asgari ücret desteği verilmeyecek.
İşyerinde çalışan sigortalılarla ilgili 2024 yılı ocak-aralık dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içerisinde sağlanmadığı, sigorta primlerinin yasal süresinde yatırılmadığı tespit edilen işyerleri asgari ücret desteği alamayacak.
Ancak SGK’ya olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarında yapılandırma olan veya taksitlendiren işverenler asgari ücret desteği alabilecek.
Meclise sunulan kanun teklifi ile kısa çalışma ödeneği hakkında da önemli değişikler söz konusu. Buna göre kısa çalışma ödeneğinden yararlanma şartları daha ulaşılabilir. Pandemi sürecinde, ardından da Kahramanmaraş depreminde çalışanları ve işverenlerin yükünü hafifletmek için kullanılan kısa çalışma ödeneği; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı nedenlerle işverenin haftalık çalışma sürelerinin en az üçte bir oranında azaltması, faaliyetini tamamen ya da en az dört hafta süreyle durdurması hallerinde devreye alınıyor. Uygulama ile işverene, çalıştırdığı sigortalılar için İşsizlik Sigortası Fonu’ndan gelir desteği veriliyor.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Kası çalışma ödeneğinden yararlanılabilmesi için çalışanın kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yılda en az 600 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması gerekiyor. Kanun tasarısının yasalaşması halinde sigortalının kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yılda en az 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primini ödemiş olması şartı bulunuyor.
Kısa çalışma ödeneğine kapsamında yapılan yeni düzenleme ile kısa çalışma ödeneği olarak ödenen süreler, kısa çalışma başlama tarihinden itibaren üç yıl içerisindeki çalışanın işten çıkarılması halinde yapılacak işsizlik ödeneği ödemelerine ilişkin hak sahipliği sürelerinden de indirilecek.
