Ehliyet almak için kursa kayıt yaptıran sürücü kursiyerlerin hem direksiyon hem de Motorlu Taşıtlar Sınavı’na girmesi yasalar gereğince zorunlu. Ancak bu işi adayların yerine yapacak olan “joker şirketler” son zamanlarda gündemde.
Sürücü kursu fiyatları 12 bin TL ile 20 bin TL arasında rakalar yenilenirken büyük bir sektör haline gelen jokerlikte ise fiyatlar tuhaf şekilde daha da düşük seviyelerde. Ücretler ortalama olarak 8000 TL’den başlıyor 12 bin TL’ye kadar yükseliyor. Üstüne kurslara oranla daha kolay ve hızlı bir şekilde ehliyet sağladıklarını öne sürüyorlar.
‘20 GÜNDE HAZIR’
Söz konusu şirket yetkilileri şunlarıaçıklıyor:
"B sınıfı ehliyet fiyatı 11.700 TL. Ön ödeme almıyoruz. İşlemlerinizin başladığını e-devlet’te görüyorsunuz. O zaman 700 TL’lik kayıt ücreti ödüyorsunuz. Geri kalanı ise ehliyetinizi elinize aldığınızda yolluyorsunuz. Hiçbir sınava girmeyeceksiniz. Ehliyetiniz en fazla 20 günde elinizde.
Ücreti 9000 TL. Önden yarısını alacağız, yarısı da işlemler bitince. Yerinize joker girecek. Güvenlikte bir sıkıntı olmaz. Okuma yazma bilmemesi de önemli değil. İlkokul diploması varsa sınava girme hakkı var zaten. Sınava da biz gireceğimiz için sorun yaşamazsınız."
"Toplam maliyeti 8750 TL. 750 TL’si ön kayıt ücreti. Kimlik, adres bilgileri ve biyometrik fotoğraf yollayacaksınız. Sınavda kalma problemi asla olmuyor. Sınav geçti belgesinin fotoğrafını size atacağız. E-devlet onayı geldiğinde de paranın gerisini yollayacaksınız. Sonra da kargo ile size gelecek."
SINIFSAL JOKER
Milliyet'in haberine göre; Sürücü adayının cinsiyetine, tipine, yaşına göre çeşitli jokerler yer alıyor. Benzerliği daha da artırmak için gerekirse makyaj bile yapılıyor. Bunun dışında jokerler yakalanmamak için kişinin tüm özelliklerine de çalışma yapıyor.
Daha öncesinde jokerlik yapan bir kişi “Çalıştığım şirketin müşteriden aldığı paranın 3’te 1’i benim oluyordu. Yakalanmamak için adayın T.C. kimlik numarasını, anne, babası, kardeşlerinin isimlerini ezberliyordum. Bir keresinde benden şüphelendiler ve ‘3. kardeşinin adı ne’ diye sordular.
Ezberlediğim için sorun yaşamadım. Jokerliği bıraktım. Şu an sigortalı farklı bir iş yapıyorum” dedi. Annesi için joker aradığını söyleyen bir kişi ise “Annemin ilkokul diploması var ama okuma yazması yok. O yüzden joker arayışım oldu. Anneme benzeyen kadın jokerleri olduğunu söylediler. Parayı verdikten sonra istediğim zaman ehliyeti alabileceğim” ifadelerine yer verdi.
HAPİS CEZASI
Türkiye’nin farklı kentlerinde ehliyet sınavlarına yer alan jokerlere ara ara operasyonlar gerçekleştiriliyor. Örneğin 8 Aralık 2023’te İzmir’de sahte kimliklerle başkalarının yerine sınava giren 3 kişi, 17 Aralık 2023’te ise Kırşehir’de 21 şüpheli yakalanmıştı. 6114 sayılı Kanun’a göre ses veya görüntü nakleden cihaz kullanmak suçlarıyla kopya çeken veya bu suretle kopya çekilmesine yardımcı olan, başka bir adayın yerine sınava giren veya kendi yerine bir başkasının sınava girmesine destek sağlayan, bireysel veya toplu olarak kopya çeken veya kopya çektirilmesine müsaade eden kişiler bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına çarptırılıyor.
Şirketler müşterilerini farklı yollarlae etkileşim sağlıyor. Kimisi sürücü kurslarıyla işbirliği yaparak güvendikleri müşterilere hizmet sağlarken kimisi ise sosyal medya üzerinden reklam yapıyor.
Söz konusu reklamlarda “Artık ehliyet almak sandığınız kadar zor değil. Sınav yok, kurs yok, beklemek yok, risk yok” ifadeleriyle müşteri toplanıyor. Ayrıca bazı şirketler güven sağlamak için eski müşteriler de referans olarak gösteriyor.
Örneğin reklamlarda bir kişi “Allah ne muradın varsa versin. Yazılıdan 3. dosyamı yakıyordum. Çok param gitti ama senin sayende aldım” derken bir başka müşteri ise “Başta hiç inanmamıştım, korkuyordum ama senin sayende aldım. Pazartesi iş başı yapacağım” gibi ifadeler bulunuyor.
NORMAL ÜCRET DAHA MALİYETLİ
İstanbul’daki sürücü kurslarının ortalama fiyatları 12.000 TL ile 20.000 TL arasında. Sürücü kurslarının aktardığı bilgilere göre ehliyet alma süreci ortalama 3 aya kadarulaşıyor. Ancak bazı joker şirketleri kurslardan hem daha ucuza hem de daha hızlı hizmet sağladıklarını belirterek müşteri çekmeye çalışıyor.
Bunun dışında 3.945,40 TL’lik harç ücreti, 230 TL’lik vakıf hizmet bedeli, 990 TL’lik değerli kâğıt bedeli, 750 TL’lik direksiyon sınavı ücretleri gibi zorunlu ödemeler de yer alıyor.