Nakit ödeme talebi yaygınlaşıyor: Esnaf POS cihazlarını kullanmıyor
Vergi kaçırma amacıyla IBAN ile ödeme kabul etmeyen esnaf, nakit ödeme taleplerini artırmış durumda. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) banka ve kredi kartı zorunluluğu getirmesine rağmen, oto tamircileri, özel kurslar, emlakçılar, doktorlar gibi birçok meslek grubu ödemeleri nakit olarak talep ediyor. 7 bin TL'yi aşan işlemlerde kartla ödeme zorunluluğu getirilmesine rağmen, bu düzenlemeyi aşmak için esnafın çoğu hala nakit almakta ısrarcı.
Kayıtdışı işlemler artıyor: Nakit ödeme ile haksız kazanç sağlanıyor
Özellikle oto tamircileri ve özel kurslar, müşterilerden yüksek tutarlarda nakit ödeme talep ediyor. Örneğin, bir veli, özel bir bale kursu için 65 bin TL'lik ödemenin nakit olarak istendiğini dile getirdi. ATM’lerden çekim limitlerinin sınırlı olması ise, bu tür ödemeleri daha da zorlaştırıyor.
Aynı durum, emlakçılar için de geçerli. Ev kiralarken veya satın alırken alınan komisyonların büyük kısmı ya da tamamı nakit isteniyor. Bir kiracı, tuttuğu evin 45 bin TL'lik emlakçı komisyonunu nakit ödemek zorunda kaldığını belirtti. Benzer şekilde, nakliyeciler ve doktorlar da nakit ödeme talep eden meslek grupları arasında yer alıyor.
IBAN ile ödeme bile istenmiyor: Vergi kaçıran mükelleflere ceza kesildi
Vergi kaçırmak amacıyla IBAN ile ödeme kabul etmeyen esnaf sayısı hızla artıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, IBAN üzerinden ödeme alarak vergi kaçıran 250 mükellefe 250 milyon TL vergi cezası kestiğini açıkladı. Ancak bu cezalar bile birçok esnafın nakit ödeme ısrarını durdurmuyor. Özellikle 8 bin TL’ye varan doktor ve dişçi muayene ücretleri gibi hizmetler nakit olarak talep ediliyor. POS cihazı bulundurmayan esnaflar, nakit işlemler sayesinde vergi yükünden kaçmayı sürdürüyor.
Asgari ücretlinin vergisi artıyor, esnaf kaçıyor
Bu durum, çalışanların maaşlarından kesilen vergilerle büyük bir tezat oluşturuyor. DİSK-AR raporuna göre, asgari ücretle çalışan bir işçinin yıllık gelirinin %29'u vergi ve kesintilere gidiyor. 2024 yılında bir asgari ücretlinin ödediği toplam vergi miktarı 104 bin TL'yi bulurken, bu durum çalışanlar için ciddi bir yük oluşturuyor. Esnaf ise nakit ödeme yöntemiyle bu vergiden kaçabiliyor.
Maliye Bakanı Şimşek: "Vergi kaçıran esnafı uyarıyoruz"
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, esnafın vergi kaçırma eğilimlerini sık sık gündeme getiriyor. Özellikle yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanmayan ve kredi kartıyla ödeme kabul etmeyen işletmelere yönelik cezaların artırıldığını belirten Şimşek, bu tür uygulamaların haksız kazanç sağladığını vurguladı. Bakan, bankaların komisyon oranlarını gerekçe göstererek nakit ödeme talep eden işletmelere karşı özel usulsüzlük cezalarının uygulandığını söyledi.
Şimşek, nakit ödeme almakta ısrar eden esnafa yönelik denetimlerin artırıldığını belirterek, vatandaşların yüksek tutarlı ödemelerde nakit talep edilmesi durumunda Gelir İdaresi Başkanlığı'na şikayette bulunabileceğini vurguladı.
Bankalar POS cihazlarını değiştirmek zorunda: Ceza oranları yükseltildi
GİB, yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğuna uymayan işletmelere ve POS cihazı sağlayan bankalara yönelik 200 bin TL'ye kadar ceza kesileceğini açıkladı. Bu düzenleme, kayıt dışı ekonomiyi önlemeyi hedefliyor. Bankaların bu cihazları değiştirmesi için belirlenen sürede gerekli adımlar atılmazsa, her bir tespit için ayrı ayrı cezalar uygulanacak.