Türkiye'de milyonlarca daire sahibini ve kiracıları ilgilendiren arabulucuk ücretleri güncellendi.
Resmi Gazete’de yer verilen kararda Kira, komşu hakkı ve Kat Mülkiyeti Kanunu'ndan dolayı anlaşmazlıklarda bir saat ücreti 2 kişinin taraf olduğu zaman taraf başına 580 lira, bir saati 3-5 kişinin taraf olması durumunda taraf sayısına bakılmasızın 1200 lira olarak belirlendi.
Söz konusu bir saati 6-10 kişinin taraf olduğu takdirde taraf sayısına bakılmasızın 1300 lira, bir saati 11 ve daha fazla kişinin taraf olması durumunda taraf sayısı bakılmasızın 1400 lira olarak değerlendirildi. Yeni ücret tarifesine 1 Ocak 2024 tarihinden sonra yürürlükte yer verilecek.
Kira anlaşmazlıklarındaki son ücretleri Arabulucu Avukat Dr. Umut Metin, açıkladı. Metin konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“2024 yılı arabuluculuk yeni tarifesinin en önemli kısmı şu: Anlaşma ve anlaşmama yaklaşımı gösteriyor, anlaşmayı teşvik ediyor. Yani yeni asgari tarifeyi anlaşma odaklı bir tarife olarak görebiliriz. Bu çok önemli, toplumda anlaşma oranının artmasını teşvik eden bir ücret tarifesi ile karşı karşıyayız.
Bu tarifeden anlamamız gereken şu: Arabuluculukta en az alınabilecek ücreti belirliyor. Arabulucular bunun üzerinde bir ücret alma konusunda tarafların rızası olduğu sürece serbesttir.
Burada kıymetli olan konu şudur: Ticari davalarda ve ortaklığın giderilmesi şeklindeki uyuşmazlıklarda, bu uyuşmazlığın değeri her ne olursa olsun arabulucu anlaşma sağladığı taktirde 6 bin TL’den az ücret almıyor. Anlaşmanın arabulucular tarafından daha yoğun yapılması konusunda bir durum yaratıyor.
Diğer konu bu tarifeye uyulmadan yapılacak bir arabuluculuk süreci hukuken sorunlu bir süreç olur. Tarifeye uymayan arabulucu disiplin cezası alacağı gibi, yapılan arabuluculuk anlaşma belgesi mevzuata aykırı olacağı için güvenilir bir arabuluculuk anlaşma belgesi olarak yorumlanamaz. Bu nedenle asgari tarifeye tam uyum ihtiyaçtır.
Arabuluculuk tarifesinin ikinci kısmı denilen bir eki var. Buraya bakıldığında arabuluculukta anlaşma olması halinde anlaşılan miktarın 200 bin TL’ye kadar olan kısmı için yüzde 6’sı, sonra gelen 320 bin TL için yüzde 5’i, sonra gelen 520 bin TL için yüzde 4’ü gibi rakam arttıkça arabuluculuk ücretinin düştüğü bir model uygulanmaktadır. Bu da tarifenin adil bir tarife olduğunu ortaya koymaktadır.
Yine arabuluculuk açısından en çok dikkat çekecek konu arabuluculuk ücretinin taraflarca eşit şekilde karşılanabileceği gibi taraflar anlaşırsa taraflardan birinin ücretin tamamını karşılayabileceği ya da farklı oranlarda bu ücreti üstlenebileceği modeller uygulanabilir.
Örneğin 10 bin TL arabuluculuk ücreti gündeme gelmiştir. Taraflardan birisi ben bunun 2 bin TL’sini karşılamak istiyorum der, karşı taraf da uygun görürse, yani taraflar anlaşırsa ücretin bu şekilde paylaştırılması mümkündür.
Ben tarifedeki düzenlemeyi ekonomik durumu dikkate aldığımda toplum yararına, anlaşma odaklı olduğunu söyleyebilirim. Uyarımız şu: Bu tarifeye uyulması çok önemli, hem arabulucu açısından hem vatandaşların hukuki güvenliği açısından. Belirttiğim resmi tarife altında bir arabuluculuk, sağlıklı bir arabuluculuk olmaz.
Arabulucuya başvurular ücretsizdir. Yani başvururken davadan, tahkimden farklı olarak hiçbir ücret ödemezsiniz sadece arabuluculuk bürolarına, arabulucuya uyuşmazlığın bildirilmesi, karşı tarafın iletişim bilgilerinin aktarılması, arabulucuya anlayacak şekilde neden başvurulduğunun bilgilendirilmesi yeterlidir.
Arabuluculukta ücretlendirme anlaşma varsa olur. Anlaşmama varsa zaten dava şartı arabuluculukta arabuluculuk ücreti devletten tahsil edilir. Dava sonunda masrafa neden olan, davayı kaybeden taraf en sonunda bu ücreti ödemek zorunda kalır. Arabulucuya başvuru herhangi bir masrafa tabi değildir.
Arabuluculukta yüksek başarı elde etmiş durumdayız. 1 Eylül’den itibaren kira arabuluculuklarında anlaşma sayımız 42 bin, anlaşmama sayımız 18 bin. Görüldüğü üzere çok ciddi bir fark var. Bu toplumun kira sorunu nedeniyle arabuluculuk üzerinden anlaştığını ortaya koyuyor. Kira sorunlarının geride kalmasında arabulucular büyük fayda sağlıyor.
Geçen 4 ayda açılan dava sayısı sadece 18 bin, daha öncesinde 20-22 bin gibi aylık dava sayısına sahiptik. Bugün 4 ayda geçmişte 1 ayda oluşan kadar davanın olmadığını görüyoruz. Rakamlar arabulucuların başarısını ortaya koyuyor.
‘700 BİN UYUŞMAZLIK ARABUCULAR SAYESİNDE ÇÖZÜLDÜ’
2023 yılı için ihtiyari olarak yani tarafların kendi isteğine bağlı olarak anlaşmaya vardığı arabuluculuk sayısı 700 bin. Türkiye’de 700 bin ihtiyari uyuşmazlık arabulucular sayesinde çözüldü. Bir uyuşmazlıkta en az 2 taraf olduğunu düşündüğümüzde ülkemizde 1.5 milyon insanın sorunun ihtiyari arabuluculuk ile sonlandığını görüyoruz.
‘550 BİN UYUŞMAZLIK DOSYASI DAVA ŞARIYLA ÇÖZÜLDÜ’
Bunun dışında 550 bin uyuşmazlık dosyası dava şartı kapsamında görüldü. Türkiye’de bu yıl ihtiyari ve dava şartı olarak toplam 1 milyon 250 bin uyuşmazlık arabuluculukta anlaşma ile sonuçlandı. Demek ki 2.5 milyondan fazla insan dava yaşamadan sorunu arabuluculuk ile geride bıraktı. Bu sayı uyuşmazlık çözümünde arabuluculuğun çok önemli bir noktaya geldiğini, toplum olarak da arabuluculuk kurumunu tam benimsediğimizi ortaya koyuyor.” şeklinde bilgilendirmeler yaptı.