Fahiş kira zamları ve fırsatçı ev sahipleri gündemde yerini koruyordu. Şimdi de fırsatçı kiracılar kendilerini belli etti. Kiracıların evden çıkmaları için istedikleri fiyatlar ‘pes’ dedirtti. İstanbul’da bir kiracı evden çıkmak için ev sahibinden 4 milyon lira isteket bulundu. Ayrıca tahliye tarihine göre farklı fiyatlarda sundu.
Geçtiğimiz bir yıl içinde tahliye ödemelerinin yükseldiğini ancak bugün artık fiyatların ev sahiplerini terletecek seviyelere geldiğini belirten hukukçular ve sektör yöneticileri, “Kiracılar tahliye davalarının üç yıla kadar uzayacağını biliyor. Bu nedenle sınırları zorluyorlar. Taşınmak için istenen rakamlarla farklı bir ilçeden ev satın alınır” ifadelerini kullandı.
Ev sahipleri bazen haklı, bazen haksız sebeplerden dolayı kiracıları evden çıkartmak istiyor. Evinde kendi yaşamak isteyen de, daha yüksek rakamla başkasına kiraya vermek isteyenler de var.
Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün yapmış olduğu habere göre; Fakat artan ev sahibi-kiracı anlaşmazlıkları yargı sistemi üzerinde öyle bir yük bindirdi ki, tarafların mahkemeye gitmesi halinde tahliye süreci üç yılı çıkabiliyor.
Bu olaydan fırsat sağlamak isteyen kimi kiracılar evden çıkmak için ödeme istiyor. İstenen bedeller ise artık taşınma masrafı ilepaylaşılamayacak seviyelere ulaştı. Öyle ki İstanbul’un merkezi ilçesinde bir kiracı, ‘Kendi evimde yaşamak istiyorum, evimi boşalt’ diyen ev sahibinden 4 milyon lira istek de bulundu.
Bunun dışında bir başka kiracı, “150 bin dolar almadan çıkmam” diyor. Üstelik bunlar sadece karşımıza çıkan iki kiracı örneği. Avukatlar ve emlak danışmanları, buna benzer durumların hızla çoğaldığını, ev sahiplerinin tahliye bedelleri nedeniyle mağdur olduğu ifade ediliyor.
KONUTTA HAVA PARASI ZAMANI
Gayrimenkul hukuku uzmanı Avukat Hikmet Güngör, geçmişte işyeri için ödenen hava parasının artık konutlarda da istendiğini belirtti. “Güncel durumda tahliye davası açan mal sahipleri davayı kazansalar bile dava süreci en az üç yıl sürmekte.
Bunu bilen kiracılar maalesef bu durumu kötüye kullanabiliyorlar” şeklinde ifade eden Güngör baktığı dosyalardan şu örnekleri aktardı: “İstanbul’un merkezi ilçesinde bir evi olan müvekkilim kiracısının çıkmasını istiyor, çünkü evine kendi geçecek. Kiracı taşınmazdan çıkmak için 4 milyon lira istedi. Üstelik bir de tarihe göre tarife hazırlamış.
Hemen çıkmak için 4 milyon lira, 2024 yılı kasım ayında çıkmak için 2.5 milyon lira, 2025 kasım ayında çıkmak içinse 300 bin lira talep etti. Arabulucuda anlaşma sağlanamadı ve dava yoluna gidildi. Bir başka dosyamızda kiracı eve 500 bin dolar masraf yaptığını iddia edip bu bedeli istedi. Yeni bir evde böyle bir tadilat rakamı imkansız. Bunun adı tahliye fırsatçılığı.” dedi.
Tarafların anlaşmaya varması durumunda ödeme yapılmasında hukuki bir engel bulunmadığının altını çizen Güngör, “Kiracı planlamadığı bir tahliye için taşınma masrafı, yeni ev için emlakçı komisyonu, depozito ödemesi yapacak. Bu nedenle bir bedel talep etmesi olağan.
Ama bugün konuşulan rakamlar bunun çok ötesinde. İstenen tahliye bedeli ile şehrin gelişim çeperinde standart bir ev satın alınır. Fahiş zamlar ve haksız tahliyeler nedeniyle kiracılar zorluk yaşıyor ama bu gibi örneklerde de ev sahipleri mağdur oluyor” ifadelerine yer verdi.
150 BİN DOLAR TALEP EDEN DE VAR
İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü Yönetim Kurulu Başkanı Ulvi Özcan'ın açıklmasında da, taşınma parası istemenin kira piyasasında olağan bir hal aldığını vurguladı. Kiracıların uzun süren yargı aşamasını, suistimal ettiğini ifade eden Özcan, bir ev sahibinin yaşadığı mağduriyetinde şunları kaydetti:
“Ev sahibi evini satmak istiyor, evde bir kiracı var.
Önce kiracı evi göstermek istemedi ve yer gösterme davası açıldı. 1.5 yıl sonra çilingir ve polis eşliğinde eve girdik. Şimdi de evden çıkmak için 150 bin dolar istiyor. ‘Yeni bir eve çıkarsam muadilinin kirası 5 katı’ diye bir savunması var. Ama bu durum ev sahibinin suçu değil. İstediği rakam başka bir ilçedeki ev fiyatı.
Özellikle merkezi ilçeler ve lüks konutlarda böyle uçuk rakamlar görüyoruz. Daha uygun fiyatlı evlerde de taşınmak için bir bedel isteniyor. Tahliye için mülk sahibinde evin değerinin ortalama yüzde 5-10’u kadar rakamlar talep edildiğini biliyoruz. Kabul eden, etmek zorunda olan da var, dava yoluna gidenler de” şeklinde yorum yaptı.
EV SAHİBİ NEDEN ÇIKARTMAK İSTİYOR?
- Önceden kiraya verdiği evde kendi yaşamak istiyor..
- Ailesinden bireylerinin ihtiyacı varsa kiracının çıkmasını talep ediyor..
- Kira bedeli az miktarsa kiracıyı çıkarıp, evi daha yüksek bedelle başkasına kiralamak istiyor..
- Kiracılı evler satılmıyor, satılırsa da rakam düşük kalıyor. Bu nedenle evini satmayı planlayanlar kiracının çıkmasını talep ediyor..
- Kiranın düşük kalmasından ve zam sınırından şikâyetçi bir kesim de evini boş tutmayı tercih ediyor.
KİRACILAR TARAFINDA NELER DÜŞÜNÜLÜYOR?
- Kiracıların önceliği çoğu zaman evden çıkmamak. Çünkü yeni bir ev masraf anlamına geliyor. Taşınma, emlakçı komisyonu, depozito, peşin kira bedeli derken yüklü bir tutar karşılarına çıkıyor..
- Eski kiracılar fiyat avantajına sahipler. Evden çıkmaları halinde ödediğinin 2-3 katı kira ile karışılacağını biliyorlar. Bu nedenle ağırlıkla, yasal sınır olan yüzde 25’in de üzerinde zam yapıp aynı evde kalmayı tercih ediyorlar..
- Kimi zaman davaların uzun süreceğini bilenler ‘mahkemeye gidelim’ diyor ve 2-3 yıl zaman kazanıyor..
- Tahliye talebi ile karşılaşan kimi kiracılar da ödeme istiyor. Bu noktada makul ve haklı bir rakam öneren de var, astronomik rakamlar isteyen de.
HANGİ AŞAMADA TAHLİYE OLABİLİR?
- Kiracı, kiranın zamanında ödemediği gerekçesiyle bir kira dönemi içinde iki kez haklı uyarı almışsa ev sahibi tahliye talebinde bulunabilir..
- Mülk sahibi kendisinin, eşinin, alt soyunun, üst soyunun ya da kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ihtiyacı sebebiyle kiracının tahliyesini talep edebilir. Ancak ihtiyacım var dedikten sonra evi üç yıl boyunca başkasına kiraya veremez. Verilirse eski kiracıya tazminat ödenir. Yani ‘eski kiracı ucuza oturuyor, o çıksın daha iyi rakama başkasına kiraya vereyim’ denilemez..
- Kiracılı bir evi alan mal sahibi, yine kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu birinin ihtiyacı varsa tahliye isteyebilir.
15Konutta hava parası dönemi başladı Kiracıların istediği miktar 4 milyonu buluyor
- Ev sahibinin elinde ‘geçerli’ bir tahliye taahhüdü varsa tahliye isteyebilir.
- Kiraya veren 10 yıllık sözleşme uzama süresinin sonunda herhangi bir ‘gerekçe göstermek zorunda olmadan’ tahliye isteyebilir. .
- Köklü bir tadilat, güçlendirme ya da dönüşüm yapılacaksa kiracının tahliyesi istenebilir. Ancak taşınmaz yeniden kiraya verilirken birinci öncelik çıkan kiracıdadır.