AGİ ile ilgili son dakika kararı! Zam geldi, tamamen değişti, milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor, artık...

Tüm çalışanları çok yakından ilgilendiriyor. Flaş AGİ kararı! Zam geldi. İşçi, memur milyonlarca çalışan alacak. Asgari ücrete yapılan yüzde 50.5'lik tarihi zamla beraber çalışma ve sosyal güvenlikte birçok ödeme kalemi de yeniden belirleniyor. Memur, işçilerin asgari geçim indirimi de artıyor. Vergi düzenlemesi sadece asgari ücretle çalışanlar için sıfırlanırken diğer çalışanların tamamı Asgari Geçim İndirimi almaya devam edecek. AGİ ile ilgili yeni alınan kararın detaylarına geçmeden önce AGİ nedir ona bakalım.

AGİ NEDİR? 2007’den önce vergi iade zarfları vardı. Tüm çalışanlar yıl boyu alışverişlerinde topladıkları fiş ve faturaları zarfa yazıp işyerlerine verip vergi iadesi alıyorlardı. 2007’den itibaren vergi iadesi kaldırılarak yerine AGİ uygulaması geldi. İşverenler, çalışanların ücretleri üzerinden hesapladıkları vergiyi, AGİ kadar daha az ödüyorlar vergi dairesine. Hesaplanan AGİ’yi de çalışana net ücretlerine ilaveten ödüyorlar. AGİ’nin hesabı ise asgari ücret üzerinden yapılıyor. AGİ’den kaynaklı çalışana ödenecek yıllık tutar; yıllık asgari ücretin yarısına yüzde 15 oranı uygulanarak bulunuyor.

AGİ NASIL HESAPLANIR? AGİ mevcut yılın asgari ücret ödemelerine göre belirlenir. Yılın ilk 6 ayı için asgari ücretin ne kadar olacağı belli olduktan sonra yıllık toplam da hesaplanır ve bu tutar AGİ indirim oranı ile çarpılır. Elde edilen tutar en düşük gelir vergisi oranı (%15) ile çarpılarak bulunan değer 12’ye bölünür ve böylece aylık AGİ miktarı hesaplanmış olur.

AGİ KALKTI MI? Asgari ücretli çalışanlar, vergi kesintisi yapılmayacağından artık AGİ alamayacak. Önceki gün Meclis'e gelen torba yasaya göre, asgari ücretin üzerinde çalışanlar ise, vergi muafiyetinin dışında kaldıkları için AGİ'den yararlanmaya devam edecek.

Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün bugünkü yazısına göre; cuma günü Meclis'e sunulan torba kanun teklifiyle asgari ücretin vergi dışı bırakılması ve asgari ücretten yüksek ücret alanlara ilişkin uygulamanın detayları netleşti. Torba kanunla 2022'de aylık brüt ücreti 5.004 TL'yi aşmayan kişilerin ücretlerinden damga ve gelir vergisi kesilmeyecek. Vergi kesilmeyeceği için asgari ücretlilere AGİ de ödenmeyecek. Böylelikle asgari ücretliler medeni durum ve çocuk sayısına göre fark etmeksizin yıl boyu net 4.253 TL alacak. Düzenlemede asgari ücret, damga vergisinden de muaf tutuluyor.

AŞARSA VERGİ KESİLİYOR Düzenlemeyle asgari ücretten çalışan kişilerin ay içerisinde fazla mesai yapması, prim ya da ikramiyeye hak kazanması durumunda aylık brüt ücretleri 5.004 TL'yi geçerse, gelir ve damga vergisine tabi olacaklar. Örneğin 5.004 TL brüt ücreti olan bir işçinin ay içerisinde 75 saat fazla mesai yapması söz konusu olursa bu durumda brüt ücreti 6.672 TL olacaktır. Bu rakamın 5.004 TL'nin üzerinde olması nedeniyle işçinin ücreti gelir ve damga vergisine tabi olacak ancak işçi medeni durum ve çocuk sahibi olmasına göre AGİ'den yararlanabilecektir.

İŞVERENİN KAFASI KARIŞTI İşveren devlete ödemeyeceği vergi nedeniyle maliyetin azalacağını düşünüyordu. Yani asgari ücretin üzerinde çalışanlar için de, asgari ücrete kadar olan bölümün muafiyet kapsamında olacağı sanılıyordu. Ancak bu düzenleme sonrası yalnızca asgari ücretliler için muafiyet söz konusu olacak. Asgari ücretliler için de fazla mesai yapılması ya da prim ödenmesi durumunda muafiyet uygulanmayacak. Dolayısıyla işveren maliyeti muafiyet uygulanmadığından azalmayacak.

4.253 TL'NİN ALTINA DÜŞENE İLAVE AGİ Brüt ücretleri 5.004 TL'nin üzerinde olan çalışanların ise ücretlerinden gelir ve damga vergisi kesilecek. Bu durumdaki kişiler gelir vergisine tabi oldukları için AGİ'den faydalanabilecekler. Brüt ücreti 5.004 TL'nin üzerinde olmakla beraber gelir vergisi kesintisi nedeniyle net ücreti 4.253 TL'nin altına inenlerin net ücretleri işverenler tarafından AGİ'ye ilave yapılarak 4.253 TL'ye tamamlanacak.

İŞVEREN TAMAMLAYACAK Buna göre, örneğin brüt ücreti 5.100 TL olan bir çalışanın ocak ayında net ücreti vergi kesintisi nedeniyle 4.021 TL olacaktır. Bu durumdaki çalışanın AGİ'sine işveren tarafından 232 TL ilave yapılması ve böylece çalışanın eline geçecek ücretin 4.253 TL'ye çıkması sağlanacaktır.

AGİ'YE ZAM GELDİ! Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre ise AGİ'ye zam geldi. Buna göre asgari ücretteki artışla beraber bu yıl bekâr bir işçi için 268 lira olan asgari geçim indirimi yılbaşından itibaren 403.4 lira olacak. Evli eşi çalışmayan ve çocuksuz için 322 liradan 483,2 liraya, evli çalışmayan bir çocukluda 362 liradan 544.9 liraya, evli eşi çalışmayan 2 çocukluda 402 liradan 606,1 liraya, evli eşi çalışmayan 3,4,5 çocukluda da 686 liraya çıkıyor. Evli eşi çalışan ve bir çocukluda 308 liradan 463,6 liraya, evli eşi çalışan 2 çocukluda 348 liradan 523,8 liraya, evli eşi çalışanda 3 çocukluda 402 liradan 605 liraya, 4 çocukluda 429 liradan 645,8 liraya, 5 çocuklu 456 liradan 686,4 liraya yükseliyor.

AGİ YOLUYLU İADE EDİLECEK Ücretlilerden vergi kesintisi yapılmayan, bu nedenle kazancını yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda olan ücretlilerde AGİ, yıllık beyannamede hesaplanan gelir vergisinin ücret gelirlerine isabet eden tutarından mahsup edilmesi suretiyle gerçekleştiriliyor.

ÇOCUK SAYISINI MUTLAKA BİLDİRİN! Ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, emekli maaşı alanlar da çalışmayan, herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul ediliyor. Eşlerin her ikisinin de ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dâhil ediliyor. Boşanmış olan eşlerin her ikisinin de çalışıyor olması durumunda; çocukların velayetine sahip olanın faydalanması mümkün bulunuyor.

ÇOCUK SAYISINI MUTLAKA BİLDİRİN! Ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, emekli maaşı alanlar da çalışmayan, herhangi bir geliri olmayan eş olarak kabul ediliyor. Eşlerin her ikisinin de ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dâhil ediliyor. Boşanmış olan eşlerin her ikisinin de çalışıyor olması durumunda; çocukların velayetine sahip olanın faydalanması mümkün bulunuyor.

Ücretliler, medeni durumları ve çocuk sayıları ile eşinin iş ve gelir durumu hakkında "Aile Durumu Bildirimi" ile işverenlerine bildirimde bulunuyor. Durumlarında değişiklik olması halinde (evlenme, boşanma, ölüm, doğum vb.) bu değişiklikleri işverene bir ay içerisinde bildirecek. Asgari geçim indirimi oranını etkileyen değişiklikler, söz konusu değişikliğin işverene bildirildiği tarih itibariyle uygulanıyor.

İŞYERİ DEĞİŞTİREN DE ALABİLİR Yıl içinde işyeri ve işvereni değişen ücretliler, yeni işyerlerinde veya işverenleri nezdinde çalışmaya başladıkları aydan itibaren asgari geçim indiriminden yararlanmaya devam ediliyor. Aynı zamanda birden fazla işverenden ücret alınması halinde, asgari geçim indirimi uygulaması, en yüksek ücretin elde edildiği işveren tarafından gerçekleştiriliyor.

Ücretliler medeni durumu ve çocuk sayısı hakkında bildirimlerini, en yüksek ücret geliri elde ettikleri işverene vererek uygulamanın ilgili işverence yerine getirilmesini sağlayacaklardır. En yüksek ücretin hangi işverenden alınacağının belli olmaması halinde, indirimden yaralanacağı işvereni ücretli kendisi belirliyor.

İŞVEREN ÜCRETLE BİRLİKTE ÖDEMEK ZORUNDA İşverenin asgari geçim indirimi tutarının, o ayki ücretiyle birlikte ücretliye nakden ödenmesi gerekiyor. Aksi takdirde, ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi, işverenler tarafından haksız yere yapılan bir mahsup işlemi niteliği taşıyacak. Eksik beyan edilmiş kesinti sayılarak, bu vergiler için de işverenler hakkında cezalı alınıyor.

Bu avantajdan, ücret seviyesi ne olursa olsun, medeni durumları aynı olan gerçek usulde ücret geliri elde eden tüm ücretliler aynı ölçüde yararlanıyor. Yani eşi çalışmayan ve dört çocuğu üzerinden sistemden yararlanan bir asgari ücretli ile aynı şartlarda eşi çalışmayan ve dört çocuğu bulunan ve 10 bin lira ücret alan bir ücretlinin alacağı asgari geçim indirimi tutarı aynı oluyor.