Kiracı-ev sahibi milyonları ilgilendiriyor! Artık dava açmaya gerek yok

Ayda 20 bin olan dava sayısının 2 bine düştü Arabulucu Avukat Umut Metin Milliyet'e yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Kira davalarında çok önemli oranda bir azalma var. Öyle ki aylık 20 bin kira davası sayısı artık geride kaldı. Arabuluculuğun yürürlüğe girdiği 01 Eylül tarihinden itibaren ülkemizde açılan dava sayısı toplamı 3015’tir. Bu sayıya 6 haftada ulaştığımız düşünülürse kira sorunlarında arabuluculuk öncesi ayda 20 bin olan dava sayısının 2 bine düştüğü görülür. Kira davalarında yüzde 90 oranında bir azalma yaşandı.

Toplam anlaşma rakamı 6 haftada 7 bine geldi. Arabuluculukta toplantı süresi 4 haftadır. Bu nedenle şu an toplantıları devam eden binlerce kira sorununda da anlaşma yaratılacağını öngörmekle, önümüzdeki 2 hafta içinde 10 bin kira uyuşmazlığını arabuluculuk sayesinde anlaşma ile sonuçlandırabileceğimize inanıyorum.

Anlaşma Oranı Yüzde 70 Yeni sistemi “Türk Modeli Arabuluculuk” olarak isimlendiriyorum. Toplumumuzda aslında var olan anlaşma isteğini, sorunları dava dışında çözüm kültürünü var eden bir bakış bu. Böylelikle taraflar iletişim kuramayınca veya kendi görüşmelerinde anlaşamayınca sadece davaya başvurmak şeklindeki tek çare yerine artık arabulucular sayesinde hukuken güvenilir bir ortam yaratılıyor. Dikkat etmek gerekir ki arabuluculukta anlaşma varsa artık dava olmaz. Ülkemizde arabuluculukta anlaşma oranı ortalaması %70 civarındadır. İhtiyarı arabuluculukta bu oran çok daha yüksektir. Yani taraflar arabulucuya gitmek için dava şartı olması dışında kendileri başvuruyorsa, burada anlaşma ihtimali artmaktadır. İşçi-işveren uyuşmazlıkları, kira uyuşmazlıkları, ticari uyuşmazlıklarda, alacak-verecek tartışmalarında örnek anlaşmalar yaratmaktayız. Bu durum toplumsal barışı da güçlendiriyor. Yakın zamanda ortaklıklara ilişkin sorunlarda da daha çok arabuluculuk anlaşması üretildiğini göreceğiz.

Dava sayılarındaki düşüş yıl sonuna kadar da gelecek yılda devam eder. Özellikle kira sorunlarında sorunun temeli ekonomik olsa da, çözümünü adliyede aramak yerine, kiracı ve ev sahibini anlaştırmak kıymetlidir. En çok kira uyuşmazlığı görülen adliyeler İstanbul – Çağlayan Adliyesi ve Ankara Adliyesi’dir. Buralarda dava sayıları arabuluculukla dikkat çeker düzeyde düşmüştür. Ekim ayında İstanbul – Çağlayan Adliyesi’nde açılan dava sayısı 400’den az ve Ankara Adliyesi’nde açılan dava sayısı ancak 250 kadardır. Bu durum arabuluculuğun yüksek başarısını ve toplumun da arabuluculuğu benimsediğini ortaya koymaktadır.

Anlaşmazlıkların çözümü için 1 ay gibi bir süre öngörülüyor. Görüşmeler üç hafta içinde tamamlanıyor. Zaruri hallerde bu süre bir hafta daha uzatılabiliyor. Uyuşmazlık olduğunda taraflar adliyelerde mahkemeden önce ara buluculuk bürolarına müracaat ediyor. Buradaki işlemlerin tamamı ücretsiz olarak yapılıyor. Yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi bir ödeme yapma zorunluluğu bulunmuyor.

Arabulucuya dava açmayı planlayan tarafın başvurması gerekiyor. Dava için yetkili mahkemedeki arabuluculuk bürosuna başvurulması gerekiyor. Eğer o mahkemede büro kurulmadıysa sulh hukuk mahkemelerine başvurulabilir. Adliyedeki arabulucu bürosuna başvuru yapıldıktan sonra taraflarla ayrı ayrı görüşülerek uyuşmazlığa ilişkin bilgi alınır. Ardından taraflarla bir toplantı gerçekleştirilir. Tarafların menfaatlerine uygun çözüm bulunması halinde anlaşma sağlanır. Arabulucu ve tarafların katılımıyla hazırlanan anlaşma tutanağı imzalanır. Bu tutanak mahkeme ilamı niteliği taşır. Örneğin söz konusu olan kira artışı ise uzlaşma sonrası dava açılamaz. Kira uyuşmazlıklarının 3 haftada çözüme kavuşturulması hedefleniyor. Uyuşmazlık durumunda bir hafta ek süre de alınabilecek.

Görüşmelere taraflar mı avukatları mı katılacak?  Görüşmelere, kiracı, ev sahibi, kat maliki, yönetici, ortaklığın giderilmesi davasında hissedarla, taraflar dışında yasal temsilcisi avukat ya da vasi de katılabilir. Görüşmeye taraflardan birinin katılmaması durumunda uzlaşmazlık tutanağı katılan tarafla beraber düzenlenir. Dava açılması durumunda katılmayan taraf ister haklı ister haksız çıksın, arabulucu ücreti ve yargılama giderinin tamamını ödemek zorunda olacak.

Arabulucuda uzlaşma sağlanmazsa süreç nasıl işleyecek, yasal düzenlemeden önce açılan davalarda süreç nasıl işleyecek?  Uzlaşma sağlanamadığına yönelik bir tutanak hazırlanır. Dava açacak olan taraf bu tutanağı dava dilekçesine ekleyerek dava açar.Uygulamanın başladığı tarihten önce açılan davalarda ve 1 Eylül'e kadar açılan davalarda zorunlu dava şartı olarak arabuluculuğa başvurma şartı aranmayacak. Bu tarihten önce ilk derece, istinaf, bölge adliye mahkemelerindeki davalar için arabuluculuk uygulanmayacak. Gayrimenkulde hangi davalarda arabulucu zorunlu olacak?  Kira tespit, tahliye, uyarlama davaları, kiracı ve mal sahibinin kira sözleşmesi kaynaklı ihtilafları zorunlu arabuluculuk sürecine tabi olacak. Taşınır ve taşınmaz malların paylaştırılması ortaklığın giderilmesine yönelik uyuşmazlıklar için de arabulucuya başvurulabilecek. Site, apartman yönetiminin aidat ödememe nedeniyle başlatacakları icra takibi, itiraz halindeki davalar, komşu hakkı, kat malikleri kur kararına uymayan aleyhine açılacak davalar, öncesinde de arabulucuya gidilmesi zorunlu olacak.