Türkiye'de Hava Kirliliği Alarm Veriyor! En Kirli Şehirler Belli Oldu

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, temiz hava sadece 7 istasyonda bulunuyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın 2023 yılı Hava Kalitesi İzleme Raporu'na göre, PM10 seviyeleri ölçülen istasyonların yarısından fazlasında ulusal limit değerleri aşıldı. Bu rapora göre, 20 istasyonda hiç PM10 ölçümü yapılmazken, çalışan istasyonlardan bazılarında veri eksikliği yaşandı. Bu durum, hava kalitesi hakkında tam bir resim sunmayı zorlaştırıyor.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın raporuna göre, PM10 seviyeleri ölçülen 324 istasyondan 20'sinde hiç veri alınamazken, kalan 304 istasyonun 157'sinde yıllık ulusal limit değerleri aşıldı. Bazı istasyonlarda veri eksikliği nedeniyle, hava kalitesiyle ilgili tam bir resim elde etmek mümkün değil.

Geçen yılın PM10 ölçümlerine göre Türkiye'de en yüksek hava kirliliği seviyesi, metreküpte 125 mikrogram ortalama değeriyle Kahramanmaraş'ta tespit edildi.

Rapora göre, Kahramanmaraş'ı sırasıyla İstanbul-Göztepe (116), Hatay-İskenderun Merkez (96), Malatya, Iğdır ve Konya-Selçuklu (86), Mersin-Akdeniz (84), Kahramanmaraş-Elbistan ve Osmaniye (79), Aydın-Nazilli ve Konya-Karatay (77) izledi.

Hava kirliliği Türkiye genelindeki 304 izleme istasyonunun 297'sinde Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği limit değerini (metreküpte 15 mikrogram) aştı. Raporda, DSÖ'ye göre PM10 limiti açısından en temiz havaya sahip olan yerlerin başında Kastamonu-Azdavay ve Sinop-Erfelek geldi.

İstanbul'da PM10 ölçümü yapılan en kirli ilçe ise Göztepe oldu. İl genelinde bulunan 38 istasyondan 5'inde yüzde 90'ın altında veri alınabildi ve tüm istasyonlarda DSÖ'nün belirlediği sınır değeri aşıldı.

PM10 ölçümlerine göre yıllık ortalama en yüksek değer Göztepe'de (116 mikrogram) görülürken, Kağıthane (60), Sultangazi-3 (58), Tuzla (56), Kartal (55), Esenyurt (53), Mecidiyeköy ve Yenibosna (52) takip etti.

İstanbul'daki 38 istasyondan 15'inde PM10 kaynaklı hava kirliliği arttı ve Bağcılar, Başakşehir, Beşiktaş, Büyükada, Esenyurt, Göztepe, Kağıthane, Kartal, Kumköy, Selimiye, Sultangazi, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar ve Yenibosna önceki yıla göre daha fazla kirlenmiş ilçeler arasında yer aldı.

Hava kirliliği ile mücadele etmek için birkaç önemli adım atılabilir: 1. Temiz enerji kaynaklarına geçiş yapmak: Fosil yakıtların yerine yenilenebilir enerji kaynakları kullanarak hava kirliliğini azaltabiliriz. 2. Endüstriyel tesislerde filtreleme sistemlerinin kullanılması: Emisyonları azaltmak için endüstriyel tesislerde filtreleme sistemlerinin kurulması önemlidir. 3. Toplu taşımayı teşvik etmek: Bireysel araç kullanımını azaltarak toplu taşımayı teşvik etmek, hava kirliliğini azaltmaya yardımcı olabilir. 4. Yeşil alanların korunması ve artırılması: Ağaç dikme kampanyaları ve yeşil alanların korunması, hava kirliliğini absorbe eden bitki örtüsünü artırarak hava kalitesini iyileştirebilir. 5. Hava kirliliğine neden olan faaliyetlerin düzenlenmesi ve denetlenmesi: Sanayi tesislerinin, araçların ve diğer hava kirliliği kaynaklarının düzenlenmesi ve denetlenmesi, emisyonların kontrol altına alınmasını sağlar. 6. Kamu bilincini artırmak: Hava kirliliğinin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerini vurgulamak ve halkı bilinçlendirmek, hava kirliliği ile mücadelede önemli bir adım olacaktır.