Zencefilin faydaları neler, zararları var mı, nasıl tüketilir?

Zencefil (zingiber officinale), sarı-kırmızı renkte çiçekleri olan, kökü çok eski dönemlere dayanan bir bitki, Hindistan ve Çin'de ağırlıklı olarak baharat olarak kullanılıyor. Günümüzde de sıklıkla çay olarak değerlendirilmekle birlikte, taze, kuru ve toz hali ile yemeklerde kullanılabilen zencefil yağ, parfüm ve ilaç olarak da değerlendiriliyor.

Zencefil yaklaşık 150 bileşen içeriyor. Uçucu yağlar açısından zengin olan bitkinin ana yetiştirme alanları ise dünyanın tropikal ve subtropikal bölgeleri. Zencefil, esas olarak uçucu yağlar, reçine ve reçine asidi ile gingerolden oluşuyor. Gingerol, bitkinin keskin tadını oluşturuyor. Ayrıca borneol ve sineol gibi sindirim ve dolaşımı uyarıcı maddeler içeriyor. C vitamini, demir, magnezyum, kalsiyum, potasyum, fosfor ve sodyum zencefilin içerdiği vitamin ve mineraller arasında yer alıyor. Zencefil yaklaşık yüzde 2 uçucu yağ içeriyor; yağ, gıda, parfüm ve ilaç endüstrilerinde kullanılıyor. Zencefil biraz acı bir tada sahip ve genellikle kurutulup öğütülerek baharat olarak ekmekleri, sosları, köri yemeklerini, şekerlemeleri, turşuları ve içecekleri tatlandırmak için kullanılıyor.

ZENCEFİLİN FAYDALARI NELER? Antik çağlardan beri tıbbi olarak kullanılan zencefin sağlığa birçok faydası bulunuyor. Zencefil sindirime yardımcı olan ve mide rahatsızlıklarını gideren fitokimyasallar açısından zengin. Bu sindirim özellikleri, atıkları ve toksinleri ortadan kaldırarak vücudun doğal temizlik ve detoks sürecini canlandırmaya yardımcı oluyor. Kabızlığı, şişkinlik ve gazı önler, sindirimi rahatlatıyor. Zencefil mide bulantısını da azaltabilecek kimyasallar içeriyor. Taşıt tutması, sabah bulantısı, kolik, mide rahatsızlığı, ishal, irritabl bağırsak sendromu (IBS), kanser tedavisinin neden olduğu mide bulantısı dahil olmak üzere çeşitli "mide problemlerini" tedavi etmek için yaygın olarak kullanılıyor. Zencefil, baş dönmesi semptomlarını azaltıyor.

Bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı oluyor. İltihap önleyici özelliği bulunan zencefil enfeksiyonlarla savaşmaya ve bağışıklığı artırmaya yardımcı olacak antiviral, antimikrobiyal ve antifungal özelliklere sahip. İçerdiği C vitamini ile bağışıklığı destekliyor. Zencefil soğuk algınlığını önler ve tedavisinde yardımcı olur. Zencefilin üst solunum yolu hastalıklarına neden olan belirli virüslere karşı antiviral aktiviteye sahip olduğu kanıtlandı. Ayrıca öksürüğe iyi gelip balgam söktürücü etkiye sahip. Soğuk algınlığı için zencefil çayı, bazı solunum yolu virüslerinden korunmaya yardımcı olmak için soğuk algınlığı ve grip mevsiminde tüketilebiliyor.

Zencefilin iltihap önleyici etkileri hafif ağrıların giderilmesine yardımcı oluyor. Hafif eklem ve kas ağrısında zencefil kullanımı öneriliyor. Yapılan bir araştırma zencefilin osteoartrit (kireçlenme) ve romatizmal şikayetlere iyi geldiğini gösterdi. Ayrıca adet kramplarının hafiflemesinde de etkili olduğu biliniyor. Zencefil antioksidan etkiye sahip. Antioksidanlar vücuttaki serbest radikallerin bağlanmasına ve hücrelerin sağlıklı kalmasına yardımcı olarak tümörlerin ve kanser hücrelerinin ilk etapta gelişmemesini sağlıyor. Zencefilin antioksidan içeriği ayrıca cildin elastikiyetini ve pürüzsüzlüğünü destekleyen kolajen üretimini korumaya yardımcı oluyor.

Yüksek kolestorolü düşürüp kalp hastalığı riskini azaltıyor. Yapılan araştırmalar düzenli zencefil tüketmenin yüksek kolesterolü olan kişilerde trigliserit ve kolesterol seviyelerini düşürdüğünü gösteriyor. Zencefil, kan dolaşımını düzenleyerek damarlarda yağ birikmesini engelleyerek kalp krizi ya da felç riskini azaltıyor. Tip 2 diyabet hastalarında kan şekeri kontrolünü sağlamaya, A1C ve insülini azaltmaya yardımcı olabiliyor.

ZENCEFİLİN YAN ETKİLERİ Zencefilin faydalarının yanında yan etkileri oldukça az. Fazla miktarlarda tüketildiğinde şişkinliğe ve mide ekşimesine yol açabiliyor. Bu sebeple günde 1,5-2 gramdan fazla tüketilmemesi gerekiyor. Ayrıca zencefilin kan sulandırıcı etkisi bulunuyor. Bu nedenle kan inceltici ilaçlarla aynı anda tüketimi konusunda bir doktora danışılması öneriliyor. Hamilelerin zencefil tüketirken dikkatli olması gerekmektedir. Aşırı tüketimi düşük riskini artırabilmektedir. Hamilelerin ve emziren annelerin zencefil kullanımı öncesi bir hekime danışmaları gerekiyor.

ZENCEFİLİN FAYDALARI * Sindirime yardımcı olur ve mide rahatsızlıklarını giderir, * Mide bulantısı ve baş dönmesine iyi gelir, * İltihap önleyici özelliği ile antiviral, antimikrobiyal ve antifungal etkilere sahiptir,* Yüksek kolestorolü düşürür ve kalp hastalığı riskini azaltır, * Üst solunum yolları hastalıklarına iyi gelir, * Öksürük ve balgam söktürcüdür, * Antioksidan özelliği ile kansere karşı koruma sağlıyor.

ZENCEFİL NASIL TÜKETİLİR? Zencefil kökü taze veya kurutulmuş olarak tüketilebiliyor. Taze hali parçalar halinde ya da rendelenerek, kuru hali parçalar halinde ya da toz halinde öğütülmüş yani baharat olarak çay ve yemeklerde kullanılabiliyor. Zencefil tabletleri, damlaları veya kapsülleri gıda takviyesi olarak da bulunuyor. Zencefil yağ formunda da kullanılabiliyor. Zencefil yağı kas ağrılarını ve böcek ısırıklarını gidermek için cilde uygulanabiliyor. Yiyecek ve içeceklerde zencefil aroma maddesi olarak kullanılıyor. Zencefil ayrıca sabunlarda ve kozmetiklerde esans olarak kullanılıyor. Zencefil ilaç sektöründe de kullanılan bir bitkidir. İçerdiği kimyasallar nedeniyle müshil, gaz giderici ve asit önleyici ilaçlarda bileşen olarak kullanılıyor.