2015'te Özgecan cinayetiyle gündeme gelmişti
Türkiye'de kimyasal hadım konusu ilk kez 2015 yılında Özgecan Arslan cinayetinin ardından tartışılmaya başlanmıştı. 21 yaşındaki üniversite öğrencisi Özgecan Arslan’ın vahşice öldürülmesinden sonra gündeme gelen bu yaptırım için 2016 yılında bir yönetmelik çıkarıldı. Ancak bu yönetmelik Danıştay tarafından, "cinsel isteğin yok edilmesi" gibi tanımların yasada yer almadığı gerekçesiyle durdurulmuştu. Türkiye'deki yasal süreçte bu yaptırım, yalnızca hakim takdirine bırakılmış durumda.
Avrupa ve ABD'deki uygulamalar
Dünyada kimyasal hadım birçok ülkede farklı biçimlerde uygulanıyor. Avrupa’da Çekya, Danimarka, Estonya, Moldova, Polonya, İsveç ve İspanya bu yönteme başvuran ülkeler arasında yer alıyor. Örneğin, İsveç'te kimyasal hadım, özellikle taciz ve tecavüz suçlarını önlemek amacıyla uygulanırken, cinsel suçlardan hüküm giymiş kişilerin prostat kanseri tedavisinde kullanılan ilaçlarla cinsel istekleri baskılanıyor. Rusya’da ise 14 yaş altındaki çocuklara tecavüz edenler, psikiyatristlerin önerisiyle kimyasal hadım cezası alabiliyor. Suçun tekrarlanması halinde ise müebbet hapis cezası veriliyor.
ABD'de ise Kaliforniya, Florida, Georgia, Louisiana, Montana, Oregon, Teksas ve Wisconsin eyaletlerinde kimyasal hadım uygulanıyor. Bazı eyaletlerde ise bu yöntem, suçun tekrar edilmesi durumunda zorunlu hale getiriliyor. Özellikle Teksas, kimyasal kastrasyonun yanı sıra cerrahi hadım cezasına da izin veriyor.
Danıştay’ın kararı: Tanımlar net değil
Türkiye'de kimyasal hadım uygulaması, 2016 yılında çıkarılan "Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlarda Hükümlülere Uygulanacak Tedavi ve Diğer Yükümlülükler Hakkında Yönetmelik" ile hukuk sistemine dahil edilmek istenmişti. Ancak Danıştay 10. Dairesi, yönetmeliğin bazı tanımlarına ilişkin yasal dayanakları net bulmadı. Özellikle yönetmeliğin 7/1. maddesindeki "cinsel isteğin azaltılmasını veya yok edilmesini sağlayan yöntem" ifadesinin, kanunda yer almayan bir tanımlama olduğuna dikkat çekildi.
Danıştay, yönetmeliğin yasal dayanağı olan İnfaz Kanunu'nun 108. maddesine de vurgu yaptı. Bu madde, mahkumların tıbbi tedaviye tabi tutulmasını infaz hakiminin takdirine bırakmıştı. Ancak kimyasal hadımın zorunlu olarak uygulanabilmesi için daha kapsamlı bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyuluyor.
Kimyasal hadım nedir?
Kimyasal hadım, suçlunun testosteron seviyesini azaltan hormon tedavisi ile cinsel isteğin ortadan kaldırılmasını hedefliyor. Uygulama, kişinin rızası dışında yapıldığında insan hakları örgütleri tarafından sert eleştirilere maruz kalıyor. Testosteron hormonunun yüksek seviyelerde olması, cinsel aktivitenin artışıyla ve saldırgan davranışlarla ilişkilendiriliyor. Böylelikle, yüksek testosteron seviyesi ile işlenen suçlar arasında bağlantı kuruluyor.