Yüksek kredi faizleri, vatandaşları alternatif finans ürünlerine yönlendirdi. Özellikle kredi kartlarına olan ilgi arttı. 2023 başından bu yana, kredi kartlarında taksitsiz kullanım hacmi 226,6 milyar TL’den 1 trilyon TL’ye yükseldi ve bu büyüme yaklaşık 5 kat olarak kaydedildi.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, bireysel kredi faizlerinin yüksekliği ve bankaların tüketici kredilerinde aylık yüzde 2’lik büyüme sınırı ile sınırlamalar getirmesi, vatandaşları kredi kartlarına yönlendirdi. 2023 Ocak ayında taksitsiz bireysel kredi kartı hacmi 226,6 milyar TL iken, 2024 Ağustos ayında bu rakam 1 trilyon TL’yi geçti. Aynı dönemde taksitsiz bireysel kredi kartı hacminin yaklaşık 5 kat arttığı gözlemlendi.
Alternatif Ürünlere Yönelim Artış Gösterdi
Yüksek kredi faizleri nedeniyle vatandaşlar, kredi kullanmakta zorlanıyor ve taksitli kredi kartlarını tercih edemiyor. Bankacılık sektöründe, vatandaşlar nakit ihtiyacı ve diğer harcamalar için kredi kartından nakit çekim gibi alternatif bankacılık ürünlerine yöneldi. Bir bankacılık kaynağı, yüksek kredi faizleri nedeniyle tüketicilerin kredi kartlarını tercih ettiğini belirtti ve “Tatil, düğün, okul harcamaları, ev tadilatı gibi ihtiyaçlar için vatandaşlar karttan nakit çekimi başta olmak üzere farklı bankacılık ürünlerine yöneldi,” dedi.
İhtiyaç Kredilerinde İki Kat Büyüme
2023 Ocak ayında ihtiyaç kredileri 682,5 milyar TL iken, bu rakam 2024 Ağustos itibarıyla yaklaşık iki kat artarak 1,2 trilyon TL’ye çıktı. Konut kredileri de aynı dönemde 360,8 milyar TL’den 452,9 milyar TL’ye yükseldi. Taşıt kredilerinde ise son dönemde azalma gözlemlendi; 2023 başında 50,5 milyar TL olan taşıt kredisi hacmi 2024 Ağustos ayında 85 milyar TL’ye çıktı.
Kredi Kartı Faizleri İhtiyaç Kredilerini Geride Bırakıyor
Kredi kartlarındaki faiz oranları, ihtiyaç kredileriyle karşılaştırıldığında daha düşük seviyelerde bulunuyor. Bireysel kredi kartlarında alışveriş ve nakit çekim faizi aylık yüzde 4,25, gecikme faizi ise yüzde 4,55 olarak belirlenmiş durumda. Buna rağmen, ihtiyaç kredi faizleri yüksek kaldığından vatandaşlar nakit ihtiyaçlarını karşılamak için kredi kartlarını kullanmaya devam ediyor.
Merkez Bankası verilerine göre, 2024 yılının Ocak ayında ihtiyaç kredi faizleri ortalama yüzde 61 düzeyindeyken, yıl ortasında bu oran yüzde 75’e yükseldi. Mart ayında ise ihtiyaç kredi faizleri yüzde 86 ile yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Soğutma Adımları ve Büyüme Sınırlamaları
Tüketici kredileri ve taşıt kredilerinde uygulanan aylık yüzde 2 büyüme sınırı ile tüketimi soğutma adımlarının nispeten başarılı olduğu ifade ediliyor. Bankacılık sektörü, bireysel tüketicilerin tüketim büyümelerini sınırlamak amacıyla çeşitli düzenlemeler yaparak faiz oranlarını ve kredi büyüme oranlarını kontrol altında tutmaya çalışıyor.
Bu gelişmeler, yüksek kredi faizleri ve artan nakit ihtiyacı ile vatandaşların kredi kartlarına olan yöneliminin ne denli arttığını ve finansal davranışların nasıl değiştiğini ortaya koyuyor.