Sokak hayvanlarıyla ilgili yasa tasarısı Meclis'e sunulurken, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından hazırlanan rapor, sokak köpeği sorununu büyüten mama lobisinin iç yüzünü ortaya çıkardı. MASAK'ın ilgili bakanlıklara gönderdiği rapor, sokak hayvanlarına yönelik sivil toplum kuruluşları (STK) ve mama üreticileri arasındaki şaşırtıcı bağlantıları gözler önüne serdi.
Rapora göre, hayvanseverlik adı altında toplanan bağışların büyük bir kısmı şirket kasalarına gidiyor. MASAK'ın başıboş sokak köpeği sorununu derinlemesine inceleyen raporu, mama lobisinin dört ana ayağını şöyle tanımlıyor: hayvansever STK’lar, mama üreten firmalar, mama ve hayvan satan petshoplar, ve veterinerlik şirketleri.
Mama Lobisinin 4 Ayağı
MASAK, sokak hayvanlarıyla ilgili sivil toplum faaliyetleri ve bu faaliyetlerle bağlantılı ticari yapıları inceledi. Finansal hacmi 460 milyar lirayı bulan sektörün detaylı analizi yapıldı. Raporda, sektördeki para trafiği incelenen 7 binden fazla kişi ve bin 500’den fazla firmanın mama lobisinin dört ana ayağını oluşturduğu belirtildi:
- Hayvanseverlik adı altında kurulan STK’lar
- Mama üreten firmalar
- Mama ve hayvan satan petshoplar
- Veterinerlik şirketleri
Raporda, mama üretimi ve ticareti yapan işletmelerin birçoğunun hayvan sever dernek statüsünde bulunan STK'larla üyelik ve yöneticilik ilişkisi içinde olduğu tespit edildi. Bu ilişkiler, bağış adı altında toplanan milyonlarca liranın şirket kasalarına aktığını gösteriyor.
Bağışlar Şirket Kasalarına Gidiyor
Veterinerlik şirketlerinin çalışanları aracılığıyla kurulan "hayvansever dernek" ve "mama kumbaralarına" gelen bağışların sokak hayvanlarına değil, bu şirketlerin hesaplarına aktığı belirlendi. Rapora göre, 2022-2023 yıllarında kurulan bazı petshoplar, doğrudan hayvansever STK’ların güdümünde faaliyet gösteriyor. MASAK, vatandaşların duygularının istismar edilerek toplanan para miktarının 2021-2024 yıllarında 205 milyon lira olduğunu belirledi. 11 dernekle ilgili yürütülen soruşturmada, 67 milyon liradan fazla suç geliri tespit edildi.
MASAK, bu raporun sonuçlarını İçişleri Bakanlığına, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına ve ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarına iletti.
