Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), bu yıl uygulamaya alınan İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS) ve 2025'te devreye girecek Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) ile vergi borcu olan mükellefleri hedef alıyor. Akaryakıt, petrol ve madencilik, demir-çelik sektörleri öne çıkarken, toplamda 5 milyon lirayı aşan vergi ve ceza borcu olan mükellefler için tedbirler sıkılaştırılacak.
Mükellef Listesi ve Sektörler
GİB, 1 Haziran 2023 ile 31 Mayıs 2024 tarihleri arasında kesinleşen vergi ve ceza borçlarını listeleyerek, 5 milyon TL’yi aşan tarhiyatlara sahip 2 bin 464 mükellefi ve 36 bin 806 mükellefi duyurdu. İlk üç sırada yer alan mükellefler şöyle sıralanıyor:
- TÜRKTAB: 3 milyar 23 milyon TL
- Uluslararası Akaryakıt Dağıtım: 2 milyar 449,5 milyon TL
- ENKAD İnşaat: 2 milyar 255 milyon TL
Listede, 35 şirket ve şahsın borcunun 1 milyar TL ve üzerinde olduğu dikkat çekiyor.
İDİS ve UTTS'nin Rolü
İnşaat Demiri İzleme Sistemi (İDİS) bu yıl uygulamaya girdi ve özellikle inşaat sektöründe usulsüzlükleri tespit etmek amacıyla tasarlandı. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) ise 1 Ocak 2025'ten itibaren vergi mükellefleri için zorunlu hale gelecek. Bu sistemler sayesinde, akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımının önüne geçilmesi ve vergi kaybının engellenmesi hedefleniyor.
TTB ve TTO Sistemleri
Taşıt Tanıma Birimleri (TTB) ve Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) sistemleri, akaryakıt istasyonlarında kullanılacak. Araçlara takılan TTB'ler sayesinde yakıt alım işlemleri sırasında taşıtın sahiplik ve plaka bilgisi kayıt altına alınacak. Ayrıca, TTO cihazları pompa tabancalarına entegre edilerek, fatura ve satış verileri UTTS'ye otomatik olarak aktarılacak.
TTB'lerin fiyatı ise 1.100 TL + KDV olarak belirlendi. Akaryakıt istasyonları, en az bir pompasında TTO ve TİM bulundurmak zorunda olacak ve toplamda 92 bin TL yatırım yapması gerekecek.
Vergi Kaybının Önlenmesi
UTTS sayesinde, yakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımından kaynaklanan yıllık tahmini 50 milyar TL'yi aşan vergi kaybının önüne geçilmesi planlanıyor. Böylelikle, vergi mükellefleri üzerindeki denetimlerin artırılması ve vergi gelirlerinin yükseltilmesi amaçlanıyor. Bu yeni sistemler, vergi düzenlemelerinin daha etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayarak, mali disiplinin artırılmasına katkıda bulunacak.