Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) "Merkezin Güncesi" blogunda yayımlanan "Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler" başlıklı analizde, dijitalleşmenin yaygınlaşması ve yüksek enflasyonun nakit taşıma maliyetini artırmasının, kart kullanımındaki yükselişe neden olduğu belirtildi. Analizde, Türkiye'de 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısı bulunduğu ve kartlı harcamaların toplam hacminin 12,8 trilyon TL’ye ulaştığı vurgulandı.
Kredi Kartı Kullanımı ve Enflasyonun Etkisi
Analize göre, kredi kartlarının nakit avans ve vadeli ödeme gibi borçlanma imkânları sunması, tüketicilerin kart kullanımını artıran etkenlerden biri oldu. Yüksek enflasyon da kartlı harcamaların nominal ve reel olarak yükselmesine katkıda bulundu. Türkiye'de 125 milyon kredi kartı, 191 milyon banka kartı bulunduğu ve 2021’den 2023’e kadar kartlı harcamalarda kayda değer bir artış yaşandığı ifade edildi.
Kartlı Ödemelerde Teknolojik Dönüşüm
Kovid-19 salgını sonrası, kartlı ödeme sistemlerinin teknolojik altyapısındaki gelişimle birlikte temassız ödeme alışkanlığında önemli bir artış yaşandığı, 2024 yılı itibarıyla yıllık kartlı ödeme işlem adedinin 10 milyara yaklaştığı belirtildi. 2015’te ayda sadece 2 milyon temassız ödeme yapılırken, bugün bu sayının 1 milyarın üzerine çıktığı da raporda yer aldı.
Taksitsiz Harcama Artıyor
Son yıllarda taksitsiz kredi kartı kullanımı ve banka kartlarıyla yapılan harcamaların hane halkı tüketim harcamalarındaki payının önemli ölçüde arttığı gözlemlendi. Banka kartı harcamalarının payının %6,8’den %10’un üzerine çıkması, taksitsiz kredi kartı kullanımının ise %21’den %34’e ulaştığı belirtildi. Analizde, kredi kartlarının büyük çoğunlukla taksitsiz kullanılması ve borçlanma amaçlı kullanımın düşük seviyelerde olması da dikkat çeken bulgular arasında yer aldı.
Merkez Bankası'nın analizinde, hane halkının ödeme alışkanlıklarındaki bu değişimin enflasyonist baskılardan ve dijital ödeme yöntemlerinin sağladığı kolaylıklardan kaynaklandığı ifade edildi.
