Yurtdışı alışverişte büyük artış
Global Blue’nun verilerine göre, son iki yılda Türklerin Avrupa’da yaptığı alışverişlerde ciddi artışlar gözlendi. Alışveriş yapan Türklerin sayısı %565, işlem adedi %670, işlem hacmi ise %333 oranında artış gösterdi. Bu dönemde en fazla alışveriş yapılan ülkeler ise İtalya, Fransa, Almanya, Hollanda ve İspanya oldu.
Selim Seyhun, 2023 yılında yaşanan ekonomik gelişmelerin bu artışta etkili olduğunu belirterek, “Türklerin yurtdışı harcamaları, turistlerin Türkiye’deki harcamalarıyla eşit seviyeye geldi. Bu yıl bu durumu daha da geride bırakabiliriz” dedi.
Tax free pazarında değişen dinamikler
Dünyada 80 milyar Euro, Türkiye’de ise 800 milyon Euro seviyelerine ulaşan tax free işlemlerinde son yıllarda önemli gelişmeler yaşandı. Global Blue Genel Müdürü Selim Seyhun, Türk Lirası'nın değer kaybı ve enflasyon baskısı gibi faktörlerin etkisiyle Türkiye'den yapılan tax free alışverişlerde düşüşler yaşandığını ancak bu durumun Türklerin yurtdışı harcamalarındaki artışı tetiklediğini ifade etti.
Seyhun, 2023’te Türklerin Avrupa’da yaklaşık 750 milyon Euro’luk perakende alışveriş gerçekleştirdiğini ve bu yılın ilk sekiz ayında bu rakamın 400 milyon Euro’ya ulaştığını belirtti.
Türkiye’de tax free pazarı lüks alışverişle domine ediliyor
Türkiye’de tax free pazarında en büyük payı lüks alışveriş oluşturuyor. 2022 yılında Türkiye'deki tax free işlemlerinde lüks ürünlerin payı %60 iken, 2023 yılında bu oran %50'ye geriledi. Alışverişin %40’lık kısmını ise lifestyle ürünler oluşturuyor. Türkiye’nin tax free işlem hacmi 800 milyon Euro seviyesinde seyrediyor.
Türklerin yurtdışı alışveriş tercihleri
Yurtdışında alışveriş yapan Türklerin tercihleri incelendiğinde, en çok harcamanın moda, elektronik ve saat-mücevherat kategorilerinde yapıldığı görülüyor. Moda ürünleri %72, elektronik ürünler %18 ve saat-mücevherat kategorisi %4 oranında pay aldı.
Seyhun, telefon kayıt ücretlerindeki artışın tüketici elektroniği alışverişlerine de yansıdığını ve 2023 yılında bu kategoride daralmalar yaşandığını dile getirdi. Ancak 2022-2024 döneminde bu kategorideki büyüme %500 seviyesine ulaştı.
İstanbul tax free pazarının merkezi
Türkiye’deki tax free işlemlerinin %82-83’ü İstanbul’da gerçekleşiyor. İstanbul’da en fazla tax free işlemi yapılan noktalar ise İstinyePark AVM, Zorlu Center, Emaar Square AVM ve Nişantaşı olarak öne çıkıyor. Ancak Seyhun, tarihi yarımada gibi turistik bölgelerde perakende noktalarının eksikliğine dikkat çekerek, bu bölgelerdeki perakende altyapısının geliştirilmesi gerektiğini belirtti.
Gümrük onay sistemi değişebilir
Türkiye’de tax free işlemlerinin daha da gelişmesi için gümrük onay sisteminde değişikliklerin planlandığını belirten Selim Seyhun, self validation (kendi kendine onay) sisteminin 2025 yılında Türkiye’de uygulanabileceğini söyledi. Bu sistemin devreye girmesiyle birlikte tax free işlemlerinde önemli bir artış bekleniyor.
Vergi iade oranları tax free işlemlerini etkiliyor
Türkiye’de vergi iade oranlarının %10-20 arasında değiştiğini ve iade oranlarının yüksek olduğu ülkelerde tax free işlemlerinin daha fazla arttığını belirten Seyhun, Türkiye’deki alt sınırın bin TL olduğunu ifade etti. Avrupa ülkelerinde ise bu sınırın çok daha düşük seviyelerde olduğunu vurguladı.
