Kira artışları yasal sınırların üzerinde
2024 Temmuz-Ağustos döneminde kira kontratlarını yenileyenlerin yüzde 35’inin, yasal sınırların üzerinde artış yaptığı belirlendi. TÜFE’nin 12 aylık ortalamasına rağmen, kiracıların yüzde 35’i yeni kira bedelini yüzde 70 ve üzeri zamlı olarak ödüyor. Bu durum, birçok kiracı için maddi zorlukları da beraberinde getiriyor.
Ev sahiplerinin maddi kaygıları
Araştırmaya göre, her 3 ev sahibinden 2’si mevcut kiracısının evde kalması nedeniyle maddi kaybı olduğunu ifade ediyor. Ev sahipleri, kiracıların gelir artışının çok üzerinde zam talep ederken, kiracıların da mevcut kira artış oranlarına direnç gösterdiği belirtiliyor. Bu durum, kiracı ve ev sahipleri arasında anlaşmazlıklara neden oluyor.
Kira sınırları ve piyasa gerçekleri
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, yüzde 25 kira sınırlaması nedeniyle mal sahiplerinin kiralarını nispeten düşük artırmalarının piyasada reelleşmeyi engellediğini vurguladı. Özelmacıklı, eski kiracılarla yeni kiracılar arasındaki kira farkının 3-4 kata kadar çıktığını belirterek, kira kontratlarını yenileyen mal sahiplerinin kiracılarına emsal kira bedelleri üzerinden baskı yaptığını ifade etti.
Konut arzı ve kira fiyatları
Özelmacıklı, kiracıların yüzde 80’inin piyasa koşullarında kendilerine uygun bir konut bulamayacağını düşündüğünü belirtti. Bu dengenin sağlanabilmesi için kiralık konut arzının artması gerektiğine dikkat çekti. Son iki yılda yapı ruhsat ve izin belgelerine bakıldığında, arz sıkıntısının devam ettiğini ve bu nedenle kira fiyatlarında tansiyonun yüksek olduğunu dile getirdi.
Büyük şehirlerdeki kira artış oranları
Özelmacıklı, son 3 yılda büyük şehirlerde kira fiyatlarında ciddi artışlar yaşandığını belirtti. İstanbul’da kiralar yüzde 700 artarken, Ankara’da yüzde 1000, İzmir’de ise yüzde 900 oranında yükseldi. Bu artışlar, mevcut kiracılar için ciddi bir sorun oluşturuyor ve kiracıların taşınmaları durumunda karşılaşacakları yeni kira bedelleriyle başa çıkmalarını zorlaştırıyor.
Kiracılara tavsiyeler
Kiracılar için tavsiyelerde bulunan Özelmacıklı, kira artışlarının TÜFE’nin son 12 aylık ortalamasına göre yapılması gerektiğini belirtti. Kiracıların, kira bedellerini düzenli ödemeleri ve herhangi bir ihtar ya da hukuki sorunla karşılaşmamaları için dikkatli olmaları gerektiğini vurguladı.
Kiralarda düşüş beklentisi
Kira fiyatlarının ne zaman düşeceği sorusuna yanıt veren Özelmacıklı, TÜFE oranlarının normalleşmeye başladığını ve bunun kira fiyatlarına da yansıyacağını ifade etti. Kiralarda normalleşmenin önümüzdeki 2-2.5 yıl içerisinde gerçekleşeceğini öngördüklerini belirten Özelmacıklı, yıl sonuna kadar yüzde 50 seviyelerine, önümüzdeki yıl ise yüzde 30-35 seviyelerine düşüş beklediklerini açıkladı.
