Ticaret Bakanlığı sıfır araç fiyatlarında zamların önüne set kurmaya hazırlanıyor, stokçuluğu engelleceyecek ve tüketici mağduriyetlerini sonlandıracak yeni çalışmalar gündemde yer alıyor.
Araç bayileri taşıtın üretici veya distribütör tarafından yetkili satıcıya satıldığı ve vergilerinin verildiği andan itibaren taşıtın satış fiyatında değişiklik yapamayacak.
‘OLUMLU ETKİLERİ OLACAKTIR’
Öyleyse bu çalışmanın piyasaya yansıması nasıl olacak? Sıfır araç fiyatlarındaki zamlar sona erecek mi?
Konuyla ilgili merak edilenleri İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, açıkladı. Ertemel konuşmasında şu cümleleri kurdu: “Otomotiv sektörü distribütör, yetkili bayi, ikinci el ve nihai tüketiciden oluşan bir ticaret zinciri. Son yıllarda ihale platformları, ilan siteleri ve ekspertiz firmalarının bu halkalara eklenmesi ile oldukça geniş bir ticaret zinciri haline geldi.
Böylesine büyük bir sektörün sahip olduğu yönetmelik sadece ikinci el otomobil satıcılarını kapsar nitelikteydi. Bizler sektör temsilcileri olarak tüm paydaşları kapsayarak işleyişi net kurallarla belirleyen bir yönetmeliğe ihtiyaç olduğu görüşümüzü önceki dönemlerde Ticaret Bakanlığımızla paylaşmıştık.
Bakanlığımız yaptığı incelemeler ve bizlerden edindiği referanslar doğrultusunda çalışmalarına başlayarak yeni yönetmeliğin taslak halini hazırladı. Özellikle pandemi sürecinde yaşanan gerek tacir gerekse son kullanıcı açısından olumsuz sonuçlar doğurabilecek tüm koşullar dikkate alındı. Özetle yeni yönetmelikte ana maksat sektörün işleyiş esaslarını belirlemek olsa da içeriği ile fiyat seyrini korumak anlamında da olumlu etkileri olacaktır.
'ORTADAN KALDIRILMIŞ OLDU'
Geçtiğimiz yıllarda özellikle sıfır araç tedarikinde sorun yaşanan dönemlerde teslim tarihi belirsiz olan ya da aylar sonrasına gün verilen araçlar için kapora alınabiliyordu. Yılda yüzbinlerce kişinin sıfır otomobil aldığı göz önünde bulundurulursa, teslim günü belli olmayan ya da aylar sonrasına gün verilen ürün için çok ciddi bedeller tahsil edilebiliyordu.
Ticaret Bakanlığı bu konuyu da değerlendirerek, 45 gün içinde teslim edilecek durumda olan araçlar için kapora alınabileceği ve bu tutarın araç bedelinin en fazla %10’u kadar olacağını belirten maddeyi yeni yönetmeliğe ekledi. Bu madde ile konu ile alakalı olabilecek mağduriyetlerin zemini ortadan kaldırılmış oldu. Yine sıfır araçta tespit edilen fabrikasyon kusur olması durumunda ikame araç tahsis edilmesi gibi yeni maddeler de taslağa eklenmiş durumda.
DİKKAT ÇEKEN MADDE: FİYAT VE FATURALANDIRMA
Taslak yönetmelikteki önemli hususlardan bir tanesi de distribütörlerin uyguladığı fiyat artışlarına dair eklenen madde. Yine geçmiş yıllarda araç nihai tüketiciye ulaşana kadar zam gelmesi halinde bu tutar yetkili bayilere ve dolayısı ile son kullanıcıya yansıtılıyordu. Yeni madde ile birlikte distribütör tarafından yetkili bayiye fatura edilmiş otomobillerin fiyatlarında değişiklik olsa dahi, fatura edilmiş fiyat geçerli olacak.
‘ÜST LİMİTİN BELİRLENMESİNİ SAĞLANDI’
Öte yandan distribütörlerin zaman zaman bayilere satış kotalarında belirlenen hedefleri bayinin potansiyelinden yüksek tutabildiğine dair görüşler bizlere ulaşıyordu. Eklenen bir diğer yeni madde ile birlikte bayinin son üç yılda gerçekleştirdiği satışların ortalaması alınarak kotanın üst limitinin bu ortalamaya göre belirlenmesi sağlandı. Alınan karar sıfır otomobil satıcısı meslektaşlarımızın daha öngörülebilir şekilde ticaretlerine devam etmesine vesile olacağı gibi geçmişte sıkça gündem olan fahiş fiyat veya stokçuluk gibi faaliyetleri de engelleyici olacaktır.
‘YÜZDE 5'TEN FAZLA OLMAYACAK'
Son yıllarda internet üzerinden araç değerleme ve anlaşma halinde bu araçları satın alan veya aracılık yapmak suretiyle satışa çıkaran firmalar sektörümüze entegre oldu. Bu süreçte internetten yapılan değerlemede sunulan teklif ile birebir irtibat noktasında yeniden sunulan teklifler arasındaki makas harcanan zaman ve beklenti noktasında mağduriyetlere sebep oluyordu. Bu konu hakkında artan şikayetler ile birlikte Ticaret Bakanlığımız bir düzenlemeye gitti. Detaylı tüm bilgiler ile ön değerleme yapacak olan firmaların ön teklif ve nihai tekliflerindeki fiyat farkı %5’ten fazla olmayacak. Alınan bu karar son dönemlerde artan ön değerleme ve nihai teklif fiyat makasında yaşanan mağduriyetleri ortadan kaldıracaktır.
SIFIR VE İKİNCİ ELDE ZAMLAR SONA ERECEK Mİ?
Otomobil fiyatlarında döviz kuru belirleyici ana faktör. Döviz kurunda değişim olduğu takdirde otomobil fiyatları aynı paralelde etkilenecektir. Öte yandan enflasyon ve maliyetler de otomobil fiyatlarına etki eden diğer faktörler arasında. Tüm koşullar göz önünde bulundurulursa yıl içerisinde otomobil fiyatlarında bir miktar artış görebiliriz. Ancak artışlar olsa dahi geçmiş yıllarda yaşanan fahiş fiyatlama ortamı tekrar yaşanmayacak, fiyat seyri öngörülebilir oranda olacaktır.” şeklinde yorumladı.