“Fırıncı fiş vermiyor, lüks araç alan vergisini beyan etmiyor”
Şimşek, Türkiye’de en düşük KDV oranının ekmekte uygulanmasına rağmen, fırıncıların fiş kesmediğini vurguladı. “Ekmek satıyorlar ama fiş yok. Sabah, öğlen, akşam fark etmiyor; vergiye yanaşmıyorlar” diyen Şimşek, 32 daire satın almış bir vatandaşın dahi vergi kaydının bulunmadığını açıkladı. Ayrıca, yıl içinde 65 milyon TL’ye lüks araç alan binlerce kişinin Maliye tarafından sorgulandığını, ancak çoğunun gelirini izah edemediğini belirtti.
Vergi kaçağıyla mücadelede çapraz denetim vurgusu
Şimşek, kayıt dışılığın yarattığı haksız rekabetin önüne geçmek için Avrupa’daki gibi vergi giderlerinin vergiden düşürülmesini önermeye hazır olduklarını söyledi. Ancak bu modelin başarılı olabilmesi için vatandaşların gelirlerini beyan etmesi gerektiğinin altını çizdi. “Vergiyi doğru tahsil edemezsek, kredi kartı kullanımını teşvik etsek de istediğimiz sonucu alamayız” dedi.
Döviz ve altına yatırımın nedeni: Enflasyon
Vatandaşların döviz ve altına yönelmesini değerlendiren Şimşek, enflasyonun uzun yıllardır çift haneli seyretmesinin bu davranışı tetiklediğini ifade etti. “50 yıldır çift haneli enflasyon yaşıyoruz. Vatandaş kendini korumak için dövize, faize ya da altına yöneliyor. Bu tercihlere saygı duymak zorundayız” diye konuştu.
Türkiye’nin dış borcu ve enerji harcamalarına dair açıklamalar
Şimşek, Türkiye’nin dış borcunun yönetilebilir seviyede olduğunu belirtti. 2023 Mayıs ayında 5 yıl vadeli tahvil faizinin %11’e çıktığını, ancak şu anda bu oranın %6’ya düştüğünü kaydeden Şimşek, kredi temerrüt riskini (CDS) 150 puana çekme hedefinde kararlı olduklarını söyledi.
Enerji bağımlılığı konusuna da değinen Şimşek, son 22 yılda enerji ithalatına 910 milyar dolar harcandığını belirtti. “Güneş ve rüzgâr gibi yerli kaynakları kullanarak dışa bağımlılığı azaltacağız” diyerek, enerji tasarrufunun cari açığın kalıcı çözümüne katkı sağlayacağını söyledi.
“Berber anısı, vergi kaçağının yaygın olduğunun göstergesi”
Şimşek, konuşmasında bir arkadaşının berberde yaşadığı anıyı da paylaşarak kayıt dışılığın yaygınlığını gözler önüne serdi. İstanbul’daki bir kuaförde ödeme kartla kabul edilmeyince, esnaf müşteriden IBAN yoluyla ödeme yapmasını istemiş. Ancak IBAN’ın kuaförün kardeşine ait olduğunun öğrenilmesiyle müşteri ödeme yapmaktan vazgeçmiş. Bu olayın vergi kaçakçılığının yaygın bir zihniyet meselesi olduğunu vurgulayan Şimşek, ülkedeki doktor, dişçi, kuaför ve avukat gibi meslek gruplarının da denetlenmesi gerektiğini ifade etti.
Son olarak, vergi kaçakçılığıyla mücadelede 5 bin 500 denetim elemanı ile tüm sektörlerde denetimleri artıracaklarını söyleyen Şimşek, kayıt dışılığın önlenmesi için vatandaşların da bu konuda bilinçli davranması gerektiğini belirtti.
Cari açık için katma değer odaklı strateji
Cari açık sorununa çözüm olarak tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinde katma değeri artırmayı hedeflediklerini belirten Şimşek, “Turizmde golf gibi üst segment alanlara odaklanacağız. Sıradan bir turist yerine, golf oynayan turist 10-15 kat daha fazla harcama yapıyor. Her alanda gelirleri artıracak stratejiler uygulayacağız” dedi.
Bakan Şimşek, Türkiye'nin ekonomik reformlarının sabır ve kararlılıkla sürdürüleceğini belirterek, cari açığı kalıcı şekilde çözmek için uygulamaya koyulan programlara duyulan güvenin tam olduğunu vurguladı.