Fahiş kira artışları nedeniyle yaşanan ev sahibi ve kiracı anlaşmazlıklarının mahkeme yoluyla çözümünü hızlandırmak ve daha adil bir süreç sağlamak amacıyla "arabulucu" yöntemi 1 Eylül tarihinde uygulamaya konulacak. 1 Eylül itibarıyla, hem kiracılar hem de ev sahipleri, anlaşmazlıklarını arabulucuya taşıyabilecek. Bu yeni uygulamanın getirdiği en önemli noktalardan biri, "haksız kazanç elde eden" ev sahiplerinin mahkeme takdirine bağlı olarak tutuklu yargılanabilecek.
Ev sahipleri, kendisi veya bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ihtiyaçları dışında kirasını düzenli ödeyen kiracıları, 10 yıl süresince keyfi nedenlerle tahliye edemeyecek. Ayrıca kira tespit davalarında hâkimler, eski kiracının hakkını gözeterek "hakkaniyet indirimi" yapacak. Örneğin, bölge ortalamasının 14 bin lira olduğu bir yerde 6 bin lira kira ödeyen kiracının tespit davasında kira bedeli 10 bin lira olarak belirlenebilecek.
Arabulucu uygulaması ile ilgili merak edilen bazı soruların yanıtları da şu şekilde:
-
Ev sahibi, kiracıyı kontrat süresi bitmeden çıkarabilir mi?
-
Mülk sahibi, yasal nedeni yoksa kontrat süresi dolmadan tahliye yapamaz. Kiranın ödenmemesi durumunda noterden ödeme için ihtar gönderilip 30 gün beklenmesi gerekmektedir. 1 Eylül'den itibaren dava açmadan önce de arabulucuya başvurularak tahliye talebinde bulunulabilecek.
-
Ev sahibi, konutunu sözleşme tarihinden önce boşaltan kiracıdan tazminat talep edebilir mi?
-
Eğer kiracıyla sorun yaşanmadan evden çıkılırsa, mal sahibi 3 ay daha kira talep edebilir. Ancak yeni kiracı bulunduğunda bu tazminat hakkı sona erer. İlk ayın sonunda evi kiraya verirseniz tazminat da bir aylık ödenir.
-
Kiralara yüzde 25 sınırından sonra yeni önlemler getirilecek mi?
-
Borçlar Kanunu, kiracı ve ev sahibi haklarını belirtir. Ancak Türk Ceza Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, piyasa ortalamasının üzerinde artış yapan ev sahiplerine para cezası yanı sıra hapis cezası da öngörülebilir. "Haksız kazanç elde eden" ev sahipleri mahkeme takdiriyle tutuklu yargılanabilecektir.
Arabuluculuk süreci, kiracı ve ev sahibi haklarının daha etkili bir şekilde korunmasını ve anlaşmazlıkların daha hızlı çözümlenmesini hedefliyor. Ücretlendirme, başvuruda ve iki saate kadar olan görüşmelerde alınmayacak, daha uzun süren görüşmelerde ise asgari ücret tarifesine göre belirlenecek. Başvurular dava açılacak yetkili mahkemeye veya yetkilendirilen sulh hukuk mahkemelerine yapılabilir.