Son yıllarda enflasyon artışıyla birlikte kira bedellerinde yaşanan yükseliş, 2022-2023 yıllarında uygulanan yüzde 25 artış sınırlamasıyla da çözülmedi.
Konut fiyatlarının artması, kiraların yüksek oranda yükselmesine neden oldu ve büyük şehirlerde barınma krizine yol açtı. TÜİK’in 12 aylık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ortalamalarına yapılan zamların ardından, 2022 Haziran ayında uygulanan yüzde 25 sınırlaması iki yıl boyunca geçerli olmadı ve Temmuz 2024’te yeniden TÜFE 12 aylık ortalamalarına dönüldü.
Türkiye’de kira sorununun en önemli meselelerden biri olduğunu belirten Prof. Dr. Aziz Konukman, Cumhuriyet’in haberine göre, şu açıklamalarda bulundu:
“Kira sorunu çok ciddi bir boyuta ulaştı. Kiracının maddi gücü yetmiyor, mülk sahibi de aldığı kira bedelinden memnun değil. AKP iktidarı, konut kira zammına yüzde 25 sınırlama getirmeye çalıştı ama başarılı olamadı. Şu anda durum kontrolden çıktı. Yargı devre dışı kaldığı için kaotik bir ortam oluştu ve bu durum kavga, yaralanma ve ölümlerle sonuçlanabiliyor. Dar gelirli vatandaşlar zor durumda kalırken, mülk sahipleri keyfi hareket ediyor. Ancak TBMM’de yapılacak basit bir yasal düzenleme bu sorunu çözebilir.”
Konukman, kira sorununun çözülmesi için emlak beyan değerleri üzerinden yasal düzenleme yapılması gerektiğini vurguladı. Emlak beyannamesi veren her mülk sahibinin, gerçek kira bedelini yansıtacak şekilde beyanname vermesi gerektiğini belirten Konukman, “Konutun kira bedeli, emlak beyan değeriyle orantılı olmalıdır. Yani emlak beyanında belirtilen değere dayalı bir oran belirlenerek kira bedelinin bu orandan fazla olmaması sağlanmalıdır. Örneğin, kirası 30 bin lira olan bir konutun beyan değeri, gerçek kira bedelinin çok altında olabilir. Bu durum adaletsizliğe yol açar. Vatandaşları kişisel vicdana bırakmak doğru değil” dedi.
Prof. Dr. Konukman, yasal düzenlemenin herkes için faydalı olacağını ve kira değerinin emlak değerine orantılı olmasının daha adil bir sistem oluşturacağını belirtti. Ayrıca, emlak beyan değerlerinin Türkiye genelinde güncellenmesinin gerekebileceğini vurguladı. “Eğer bir kişi yüksek kira geliri istiyorsa, beyanını güncellemeli; bu durumda ödeyeceği emlak vergisi de artacaktır. Böylece hem kiracılar hem de mülk sahipleri kazanacak. Ayrıca, belediyeler emlak vergilerindeki artıştan yararlanacak ve emlak beyan değerlerini şeffaf bir şekilde paylaşarak kiralık konut arayanlara yardımcı olacak. Bu tür bir düzenleme, 'kazan-kazan' prensibine dayalı olarak Türkiye’nin ihtiyacını karşılayabilir. TBMM’nin bu konuda adım atması Türkiye’yi rahatlatacaktır.”
