Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), 2025 yılından itibaren vergi mükellefi kişi ve kuruluşlar için zorunlu hale gelecek. Bu sistem, akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımından kaynaklanan yıllık yaklaşık 15 milyar liralık vergi kaybının önüne geçmeyi hedefliyor.
UTTS, akaryakıt alan vergi mükellefi araçları otomatik olarak tanıyacak ve fiş ile faturalarda bu bilginin yer almasını sağlayacak. Bu sayede araç plakalarının manuel olarak sisteme girilmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulaması sona erecek.
Vergi Kaybına Son
Gelir İdaresi Başkanlığı, UTTS sayesinde akaryakıt sektöründe usulsüz fatura kullanımından kaynaklanan vergi kaybını engellemeyi amaçlıyor. UTTS, devletin vergi güvenliğini sağlarken, akaryakıt sektöründe rekabet ortamı oluşturacak.
Zorunluluk ve Uygulama Detayları
UTTS, sadece vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu olacak. Bu kişi ve kuruluşların, iş yerlerine ait veya kiralama yoluyla edindikleri taşıtlara, 31 Aralık 2024'e kadar taşıt tanıma birimini taktırmaları gerekecek. Bireysel taşıt sahipleri ise sistemden isteğe bağlı şekilde faydalanabilecek. Vergi mükellefleri, akaryakıt harcamalarını gider gösterebilmek için UTTS kapsamında düzenlenen ödeme kaydedici cihaz fişlerini almak zorunda olacak. 31 Aralık 2024'ten sonra UTTS'den düzenlenmeyen belgeler, vergi kanunları bakımından geçersiz sayılacak ve vergi indirimine konu edilemeyecek.
Sistem İşleyişi ve Kurulum
UTTS kapsamında, yükümlü kılınan taşıtların yakıt depo girişlerine taşıt tanıma birimi takılacak, bu sayede taşıtın sahiplik ve plaka bilgisi kayıt altına alınacak. Akaryakıt istasyonlarında pompa tabancasına takılan taşıt tanıma okuyucu cihaz, şifre çözümleme işlemlerini güvenlikli haberleşme anahtarı ile yapacak. Böylece UTTS yükümlüsü taşıtların yakıt dolum işleminde plaka bilgisi otomatik olarak sisteme aktarılacak ve manuel giriş yapılamayacak.
Yıl Sonuna Kadar Hazırlıklar Tamamlanacak
UTTS'nin teknik altyapı çalışmaları tamamlandı ve "www.utts.gov.tr" adresli portal mart ayında paydaşların kullanımına açıldı. Ağustos ayına kadar akaryakıt istasyonlarına ilişkin teknik hazırlık çalışmalarının tamamlanması planlanıyor. UTTS donanımlarının montaj, onarım ve servis işlemleri, sadece Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilecek firmalar tarafından yapılacak.
Gelir İdaresi Başkanlığı, 5 Ekim 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğle UTTS'nin teknik özelliklerini ve akaryakıt satışlarında yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazların entegrasyonunu belirledi. Akaryakıt dağıtım şirketleri de mevcut taşıt tanıma sistemlerini UTTS'ye entegre edebilecek.
